کدام مکمل های دارویی بدون تجویز پزشک برای سلامتی خطرناک هستند؟ - کد الکترونیک

مکمل های دارویی خطرناک

بدن هر انسان برای انجام فعالیت های حیاتی خود احتیاج به مواد معدنی مختلفی دارد. به علت اینکه دریافت تمامی مواد مورد احتیاج بدن به وسیله رژیم غذایی، همواره ممکن نیست، استفاده از مکمل های دارویی با نسخه پزشک تغذیه، اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. مکمل های دارویی که به عنوان پرنماینده جاهای خالی مواد مغذی در بدن شناخته می شوند برای سلامتی بسیار مفید هستند.

این مکمل ها می توانند در صورت استفاده درست و با نسخه پزشک تغذیه، به بهبود فعالیت های بدن یاری نموده و باعث ایجاد تعادل در بدن شوند. بعضی از این مکمل ها به شکل مستقیم جایگزین مواردی می شوند که در دسترس همه نیستند و بعضی دیگر به بدن برای دریافت مواد معدنی موجود یاری می نمایند.

مکمل های یاد شده در انواع مختلف و برای پاسخ به احتیاجهای متفاوتی فراوری می شوند که می توانند حاوی ترکیباتی شامل ویتامین ها، مواد معدنی مغذی، موادگیاهی مغذی، آنزیم ها و آمینو اسیدها باشند. این مکمل ها به صورت قرص، کپسول، پودر و حتی به صورت مایع و با دوزهای متفاوت در دسترس هستند. (1)

اهمیت مکمل های دارویی

از آن جایی که هر شخص با توجه به شرایط بدنی، رژیم غذایی و میزان دریافت روزانه مواد مغذی با فرد دیگر فرق دارد، تخمین تاثیرات مثبت مکمل های دارویی ساده نیست. اما در حالت کلی می توان گفت مکمل ها برای تداوم سلامت بدن ضروری هستند.

بعضی از آن ها می توانند دریافت مواد غذایی حیاتی در بدن را تضمین نمایند و بعضی دیگر در کاهش خطر ابتلا به بیماری های مختلف کارایی دارند. البته در مصرف مکمل های مختلف، باید این نکته را همواره مدنظر داشت که این محصولات نمی توانند به تنهایی برای پاسخ به تمام احتیاجهای غذایی بدن مورد استفاده قرار گیرند و داشتن یک رژیم غذایی مناسب برای بهره بردن از فواید آن ها یک امر الزامی است. (2)

مکمل های دارویی پر مصرف

از جمله مکمل های دارویی پر مصرف می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• مولتی ویتامین ها

• انواع ویتامین ها

• کلسیم

• منیزیم

• روی

• آهن

• مکمل های دارویی مذکور، در حال حاضر دارای بیشترین میزان استفاده در تنظیم رژیم غذایی روزانه افراد هستند. مثلا مولتی ویتامین ها به عنوان پرطرفدارترین نوع این مکمل ها، نقشی اساسی در ارتقای سلامت بدن دارند، ویتامین دی و کلسیم به سلامت استخوان ها یاری می نمایند، ویتامین بیبرای افزایش انرژی بدن و عملکرد عصب های مغز کاربرد اساسی دارد.

• در این بین منیزیوم به عنوان آرامش دهنده بدن شناخته شده و روی و ویتامین سی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند. بعضی از این مکمل ها نیز حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان هستند که از بدن در مقابل سرطان محافظت می نمایند. (3)

معایب استفاده خودسرانه از مکمل های دارویی

امروزه هیچ شکی در فواید بی شمار استفاده کنترل شده از مکمل های دارویی وجود ندارد، اما شمار افرادی که به علت استفاده خودسرانه از این مکمل ها دچار مشکل می شوند، هم کم نیست. با وجود اینکه امکان تهیه و استفاده بدون نسخه بیشتر مکمل ها به وسیله عموم وجود دارد اما لزوم تجویز پزشک در مصرف این مکمل ها یک امر لازم است.

پزشک تغذیه با انجام معاینه و تجویز آزمایشات مختلف و در نهایت به فراخور شرایط هر فرد، یک مکمل و یا مجموعه ای از مکمل ها را تجویز می نماید. (4)

با وجود آگاهی از مزایای استفاده از مکمل های دارویی توجه به موارد زیر لازم است:

• مکمل های دارویی بی خطر نیستند!

اینکه بگوییم مکمل های دارویی بخاطر طبیعی بودن بی خطر هستند، یک تصور عمومی غلط است. مکمل های دارویی در دوزهای مختلف و ترکیبات متفاوت، هرکدام برای منظوری تهیه و فراوری شده اند. متاسفانه بسیاری از افراد بخاطر استفاده بدون نسخه از مکمل های دارویی دچار مسائلی مثل عارضه های قلبی، کلیوی و حتی کبدی می شوند. بعضی دیگر ممکن است دچار خارش های موضعی، واکنش های حساسیتی، احساس ضعف و خستگی و حالت تهوع شوند.

• امکان اوردوز با ویتامین ها و مواد معدنی وجود دارد!

مگر در موارد خاص، که پزشک اجازه آن را داده باشد، کمتر دیده شده است که افراد فقط از قرص ها برای دریافت احتیاج روزانه خود از یک ویتامین یا ماده معدنی استفاده نمایند. باید از مکمل ها، به عنوان تکمیل نماینده چرخه غذایی استفاده کرد و اساس نامگذاری آن ها در همین است. در بسیاری از موارد دیده شده است که فرد در اثر استفاده از دوزهای بالای یک مکمل و یا استفاده بیش از حد، دچار اوردوز شده و به عارضه های قلبی و عروقی دچار شده است.

• مکمل ها برای درمان بیماری ها کافی نیستند

همان طور که از اسمشان پیداست این مکمل ها برای تاثیرگذاری، احتیاجمند یک رژیم غذایی کامل هستند وگرنه استفاده از آن ها در صورت عدم توجه به رژیم غذایی درست، بی فایده است.

• ممکن است اصلا به مکمل ها احتیاجی نداشته باشید!

شاید برای شما تعجب آور باشد اما بسیاری از افراد بعد از مراجعه به پزشک تغذیه، دریافته اند که اصلا احتیاجی به استفاده از مکمل ها ندارند. این ممکن است بخاطر رژیم غذایی کامل و مواردی از این قبیل باشد.

استفاده از این مکمل ها بدون نسخه پزشک، ممنوع!

خیلی از افراد با تصور اینکه مکمل ها نمی توانند برای سلامتی مسائل اساسی ایجاد نمایند به مصرف خودسرانه آن ها می پردازند، اما متاسفانه بسیاری از مردم از مسائلی که این مکمل ها می توانند ایجاد نمایند بی خبر هستند. (5)

کلسیم کربنات و مسائل خشکی مزاج

این ماده که استفاده از آن به سلامت استخوان ها، دندان ها، تعادل ریتم قلب و عملکرد عضلانی بدن یاری می نماید، می تواند در صورت استفاده نادرست مشکل آفرین باشد. این مسائل ممکن است بخاطر دریافت بیش از حد کلسیم در بدن باشد؛ یعنی ممکن است احتیاج روزانه کلسیم بدن به وسیله مواد غذایی تامین شده باشد و مصرف مکمل های کلسیم باعث خارج شدن این میزان احتیاج از حد روزانه باشد. در این حالت فرد معمولا دچار مشکل خشکی مزاج می شود.

اما راهکار چیست؟ حتما با پزشک تغذیه در رابطه با میزان کلسیم مورد احتیاج بدن خود مشاوره بگیرید. ممکن است دوز مصرفی شما کاهش پیدا نموده و یا حتی قطع شود.

منیزیوم و اسیدی شدن معده و شکم روی

از منیزیوم به عنوان ماده معدنی که در بسیاری از فعالیت های بدن مثل سنتز پروتئین ها و کنترل فشار خون نقش دارد، یاد می شود. اما دریافت زیاد منیزیوم می تواند باعث بروز مسائل گوارشی مثل اسیدی شدن معده و یا اسهال مداوم شود.

راهکار چیست؟ بعد از مشورت با پزشک تغذیه خود، که مطمئنا دوز مصرفی شما را کم یا قطع خواهد نمود، سعی کنید مواد غذایی غنی از منیزیوم را در برنامه غذایی خود جای دهید. اسفناج، موز و بادام درختی مواد غذایی سرشار از منیزیوم هستند.

ویتامین دی و ایجاد سنگ کلیه

با اینکه دریافت به مقدار این ویتامین در یک رژیم غذایی مناسب می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و عملکرد مغز را بهبود ببخشد، اما در نتیجه یک تحقیق جامع آماری آمده است که استفاده طولانی مدت از مکمل های ویتامین دی و کلسیم، با ایجاد سنگ کلیه ارتباط مستقیم دارد.

با اینکه استفاده از مکمل های ویتامین دی برای افرادی که میزان ضروری این ویتامین را به وسیله پوست و نور خورشید دریافت نمی نمایند توصیه شده است، اما این استفاده حتما باید زیر نظر پزشک بوده و میزان دوز آن کنترل شود.

ویتامین ای و امگا 3 و رقیق شدن خون

دریافت کافی ویتامین ای می تواند باعث تقویت بینایی شده، سطح کلسترول خون را کنترل نموده و باعث تعادل هورمونی در بدن شود. از طرف دیگر دریافت به مقدار امگا 3 سلامت قلب و مغز را تضمین می نماید. اما طبق تحقیقات انجام شده، مصرف بیش از انداره هر دوی آن ها می تواند باعث رقیق شدن خون در افراد شده و در صورت نادیده گرفتن، باعث ایجاد مسائل اساسی قلبی می شود.

راهکار چیست؟ با پزشک خود درباره مصرف هر دو مورد مشورت کنید و پزشک احتمالا یکی از این دو مورد را از موارد مصرفی شما حذف و یا دوز آن ها را کاهش خواهد داد.

ویتامین ب کمپلکس و افسردگی

این ویتامین که ماده حیاتی در بدن برای فراوری انرژی، هضم غذا و فراوری سلول های قرمز خون است، می تواند باعث ایجاد اضطراب مزمن و بروز افسردگی در افراد شود. البته این عوارض برای همه افراد یکسان نیست و ممکن است مصرف ب کمپلکس برای فردی هیچکدام از این موارد را به همراه نداشته باشد. به همین دلیل مشورت با یک پزشک تغذیه درباره مصرف این ویتامین ها ضروری به نظر می رسد.

نتیجه گیریاستفاده خودسرانه از مکمل های دارویی می تواند در ابتدا باعث بروز مسائل خفیفی مثل سردرد، دردهای عضلانی و حتی رقیق شدن خون شود. به علت در دسترس بودن طیف وسیعی از مکمل های غذایی، امکان آنالیز مورد به مورد آن ها در اینجا وجود ندارد. بعلاوه بسیاری از این مکمل ها طبیعی نبوده و در زمره محصولات آزمایشگاهی به شمار می فرایند که به وسیله پزشک قابل تشخیص است.

لزوم مشورت با پزشک متخصص در این است که فرآیند دریافت مواد معدنی به وسیله مکمل ها برای هر فرد کنترل شده و در زمان های معین، آزمایشاتی انجام می گیرد که مورد آنالیز پزشک قرار خواهد گرفت و از بروز مسائل جبران نشدنی مثل عارضه های قلبی و .. جلوگیری خواهد شد.

پی نوشتها

1. www.fda.gov
2. www.futuresrecoveryhealthcare.com
3. www.fulllifereumaart.com
4. www.consumerreports.org
5. www.vitacost.com

منبع: راسخون