33 سال است در قرنطینه خانگی هستم
به گزارش کد الکترونیک، خانم معلم، خودش را برای شروع تعطیلات تابستانی آماده کرده بود. تنها 7 روز از شروع تیرماه در سال 66 گذشته بود و خانم فریده شافعی در حالی که تنها 27 سال داشت، تصمیم گرفت تا همراه 3 دخترش برای صرف عصرانه به خانه خواهرش برود. شبنم 7 ساله، شهلا 3 ساله و ناهید 2 ساله، سرخوش از این تصمیم مادر با او همراه شده بودند و هنوز نیم ساعت از حضورشان در خانه خاله نگذشته بود که صدای انفجار در گوش شان پیچید اما این چیز جدیدی برای آن ها نبود!
به گزارش کد الکترونیک، خراسان در ادامه نوشت: از شروع جنگ تحمیلی چندین سال گذشته بود و صدای انفجارها از فاصله دور در مرزهای کشور هر روز به گوش می رسید و بارها و بارها، سردشت هم مورد حملات هوایی قرار گرفته بود. اما این حمله، یکی از وحشیانه ترین و غیرانسانی ترین اقدام های نظامی رژیم بعث در جنگ تحمیلی بود. بمباران شیمیایی سردشت توسط صدام و با حمایت بعضی کشورهای غربی، خانواده های زیادی را داغدار کرد که خانواده خانم شافعی یکی از آن هاست. به بهانه 8 تیر، روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی و یک روز بعد از سالروز ماجرای تلخ بمباران شیمیایی سردشت با مادری گفت وگو کردیم که از نزدیک شاهد این ماجرا بوده و حالا نه تنها خودش یک جانباز شیمیایی 70 درصد است، که یکی از دخترانش در همان روزها شهید شده و دو دختر دیگرش هم جانباز شیمیایی 60 و 40 درصد هستند.
هنوز درگیر عوارض آن اتفاق هستیم
به خانم شافعی می گویم که دیروز سالروز بمباران شیمیایی سردشت بود. یادآوری آن روز و اتفاقاتش برای تان سخت نیست و می گوید: خدا شاهد است که من هر سال، از چند روز قبل از 7 تیر تا چند روز بعدش، اشک هایم سرازیر می شود. من یک مادر 27 ساله بودم با 3 تا دختر. خودتان تصور کنید، اتفاقی که در آن روز برایم افتاد چقدر تلخ و دردناک بوده است. من هر بار که خاطرات آن روز یادم می آید، 100 سال پیر می شوم. اصلا مگر می شود خاطرات آن روز یادم برود؟ از آن وقت تا امروز حتی یک ساعت نبوده که آب خوش از گلوی من و بچه هایم پایین برود. از آن روز تا امروز با یک سرماخوردگی کوچک، آن قدر عذاب و درد کشیدیم که غیرقابل توصیف است. شب ها خواب راحت نداریم و صبح ها مسائل متعدد جسمی و روانی. آن روز بدترین کابوس زندگی ما بود و خط پایانی هم برای آن اتفاق و عوارضش وجود ندارد.
هول شدیم و به جای رفتن به مناطق مرتفع، رفتیم زیرزمین!
اهالی سردشت می گویند که آن روزها زمزمه هایی درباره احتمال استفاده رژیم صدام از سلاح شیمیایی برای حمله بوده است ولی هیچ فردی اهمیت زیادی به آن نمی داده و کسی باور نمی کرده که مردم بی گناه مورد چنین حمله ناجوانمردانه ای قرار بگیرند. خانم شافعی در این باره می گوید: دقیقا همین طور بود. ساعت حدود 5 بعدازظهر بود که ناگهان صدای پرواز هواپیماهای جنگنده به گوش رسید. مردم ترسیدند و بچه ها شروع به گریه کردند اما پیش از آن که کسی بتواند کاری کند، هواپیماها بمب های خود را فرو ریختند. بعد هم صدای انفجار چندین بمب در فضا پیچید و شیشه خانه ها شکست. زمانی که بمب ها افتاد، همه خیلی ترسیده بودند. مردم سردشت به بمباران معمولی عادت داشتند، ولی هیچ کس انتظار حمله شیمیایی را نداشت. طبق عادت همه مردم برای آن که در امان باشند به زیرزمین ها رفتند تا پناه بگیرند. در جزوه هایی که قبلا از سوی دولت پخش شده بود، گفته بودند که در صورت انجام حمله شیمیایی به مناطق مرتفع بروید ولی ما از شدت ترس نمی توانستیم کاری کنیم. برای همین همگی به زیرزمین پناه بردیم! اما این کار کاملا اشتباه بود. گاز خردل که از هوا سنگین تر است به سمت پایین حرکت می کند و به همین دلیل در زیرزمین مقدار زیادی از گاز جمع شده بود. بعد از استنشاق گاز خردل، کم کم من و دخترانم شروع به سرفه کردیم، چشم ها و پوست مان شروع به سوزش کرد و دیدمان تار شد. در آن لحظات تلخ، به دنبال راهی برای کمک یا نجات آن ها بودم. با کمی آب که در زیرزمین وجود داشت، صورت آن ها را شستم ولی دیگر دیر شده بود و گاز خردل تاثیر خود را گذاشته بود، هرچند همین کار یعنی آب زدن به چشم هایشان معجزه کرد و مانع نابینا شدن شان شد.
خودم از داخل می سوختم اما تحمل گریه های بچه هایم را نداشتم
عوارض گاز خردل معمولا بعد از حدود دو ساعت بروز می کند، به تدریج بدتر و عوارض وخیم تر ظاهر می شود. این جانباز شیمیایی 70 درصد در این باره می گوید: بعد از آن اتفاق، شوهرم سریعا دنبال ما آمد و ما را به خانه خودمان برد. بعد از 2 ساعت، دیگر نمی توانستم چشمانم را باز کنم. انگار چشمانم از داخل می سوختند. دخترانم هم درد زیادی داشتند و گریه می کردند. شرایط ناهید از همه بدتر بود. او خیلی کوچک بود و نمی دانست چه اتفاقی افتاده است و فقط گریه می کرد. حال خودم اصلا خوب نبود اما من تحمل گریه آن ها را نداشتم. یادم هست که روی پوست شان به سرعت تاول های بزرگ و دردناکی ایجاد شد و تنفس شان دشوارتر و حالت تهوع شدیدشان شروع شد. سریعا آن ها را به بیمارستانی در تبریز رساندیم اما بیمارستان بی نهایت شلوغ بود و امکاناتش ناکافی.
دختر 2 ساله ام در مراحل ابتدایی درمان شهید شد
7 تیر 1366 هیچ گاه از ذهن مردم سردشت پاک نخواهد شد. در آن بعدازظهر، 4 بمب شیمیایی که هرکدام محتوی 250 کیلوگرم خردل گوگردی بودند در مناطق پرجمعیت این شهر 12 هزار نفری فرود آمدند. بیش از 8 هزار نفر در همان لحظه در معرض گاز خردل قرار گرفتند. در ساعات اولیه بعد از حمله 20 نفر شهید شدند. در روزهای بعد هم حدود صد نفر دیگر در اثر آسیب های وارد شده به شهادت رسیدند. از 4500 نفری که به خدمات پزشکی تخصصی نیاز پیدا کردند، 600 نفر را با هواپیما به تهران منتقل کردند. خانم شافعی و دخترانش هم در این دسته بودند. او درباره شروع مراحل درمانی خودش و دخترانش می گوید: نمی توانم بگویم وقتی صدای فریادها و گریه شهلا را موقع درمان سوختگی ها می شنیدم چه حسی داشتم. من در تخت کناری او دراز کشیده بودم، در حالی که حتی نمی توانستم او را ببینم، تنها صدای گریه اش را می شنیدم و کمکی از من برنمی آمد. می توانید تصور کنید یک مادر در این زمان چه حالی دارد؟ 4 روز از بستری شدن من و 2 دخترم در بیمارستان می گذشت اما هر بار از ناهید خبر می گرفتم، شوهرم از پاسخ دادن طفره می رفت که بعدا متوجه شدم در همان روزهای ابتدایی شروع درمان، شهید شده است.
بعضی از اطرافیانمان تصور می کردند که شیمیایی، واگیردار است
خانم شافعی درباره دوره نوجوانی دخترهایش و دردسرهایی که به خاطر شیمیایی بودن برایشان ایجاد شده هم می گوید: در آن روزها، شهلا و شبنم از مدرسه دوری می کردند و نمی توانستند همپای دیگر دوستان شان بازی کنند چرا که بچه ها وقتی متوجه شیمیایی بودن شهلا و شبنم می شدند از آن ها فاصله می گرفتند و فکر می کردند آن ها به بیماری واگیرداری مبتلا هستند. بدترش این که بعضی از پدر و مادرها نیز، چنین تصوراتی داشتند. این را هم بگویم که اکنون دخترهایم ازدواج کردند و دارای فرزند هستند. هنوز هم باور نمی کنم که خداوند این گونه به من قدرت داد که توانستم آن ها را به زندگی بازگردانم.
این روزهای کرونایی در خانه تنهای تنها هستم
خانم شافعی درباره شرایط این روزهایش به ویژه به خاطر کرونا و مسائل ریوی که دارد، از دیدن همه حتی فرزندانش محروم شده و دلش برای یک پیاده روی تنگ شده و می گوید: من و دخترانم تا قبل از آمدن کرونا هم خیلی کم بیرون می رفتیم، خیلی کم. اگر الان مردم چند ماهی است که قرنطینه خانگی را تجربه می کنند، من و دخترانم از سال 66 در قرنطینه خانگی هستیم. با این حال و از زمانی که کرونا آمده فقط برای شیمی درمانی و مراجعه به پزشک از خانه خارج می شوم و بقیه مدت را در خانه هستم. دکترها هم گفته اند با توجه به مسائلم، به هیچ وجه نباید از خانه بیرون بروم. این روزها، تنهای تنها هستم. به خاطر شرایط چشم هایم، حتی نمی توانم مطالعه کنم که یکی از علاقه مندی هایم است. تا قبل از کرونا، پرستار داشتم اما بعد از این بیماری، به او هم گفتم که دیگر نیاید چون او جاهای دیگر می رود و می ترسم که ناقل این ویروس باشد.
2 سرطان، مسائل بینایی، ریه، معده، اعصاب و ...
بعضی ها تصور می کنند که تنها مشکل جانبازان شیمیایی این است که برای یک نفس کشیدن ساده، جان شان بالا می آید اما این کمترین درد چنین جانبازهایی است. خانم شافعی با این مقدمه می گوید: عوارض بمباران شیمیایی سردشت در سال های اخیر، بیشتر و بیشتر شده است. الان یکی از چشم هایم کلا نابیناست. 10 سال قبل متوجه سرطان رحمم شدم و سال گذشته نیز سرطان سینه گرفتم. از سال 92 شیمی درمانی می شوم. افراد عادی با 5 جلسه شیمی درمانی مداوا می شوند ولی من به دلیل مسائل ناشی از شیمیایی، طی 12 جلسه شیمی درمانی شدم. همین جمعه ای هم که گذشت، رفته بودم برای جلسه شیمی درمانی و این روزها اصلا حالم خوب نیست. چند وقت پیش از دکترم که یکی از بهترین جراحان کشور است، پرسیدم که من به همه مواردی که شما گفتید، توجه کردم. ورزش می کردم، پیاده روی ثابت داشتم، تغذیه ام را رعایت می کردم و ... اما چرا با این همه بیماری دست وپنجه نرم می کنم؟ خیلی شفاف گفت که تقریبا همه عوارضی که شما در این سال ها تجربه کردی، مربوط به همان شیمیایی شدنت است. من به خاطر ریه ام، دو بار عمل سنگین داشتم. این را هم بگویم که عوارض شیمیایی شدن فقط مسائل ریوی نیست. تقریبا همه جانبازان شیمیایی، مسائل اعصاب و روان و مسائل جسمی هم دارند و در انجام فعالیت های روزانه شان نیز عاجز هستند. من تا حالا چندین بار چشمم را عمل کردم و حتی پیوند قرنیه هم انجام دادم اما هنوز چشمانم، دید خوبی ندارد. روز به روز هم شرایطم بدتر می شود. مشکل معده هم دارم. طبیعتا هرچه سن بالاتر می رود، چون جسم انسان ضعیف تر می شود، عوارض این مشکل پردردسرتر می شود.
دادگاه لاهه حق را به ما داد اما آمریکا حاشا کرد
سال 90 بود که خانم شافعی و چند جانباز شیمیایی به کنندگی و برای حمایت از دیگر جانبازان به دادگاه لاهه رفتند. این جانباز شیمیایی 70 درصد در این باره می گوید: من از سردشت در این جمع بودم و جانبازان دیگری هم از کرمانشاه، شیراز و تهران آمده بودند و قرار بود جنایتکاران بمباران سردشت محکوم شوند. هر ساله گروهی از جانبازان شیمیایی به خارج از کشور می فرایند و یک همایش بزرگ در ساختمان سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی تشکیل می دهند. در دادگاه لاهه، حق را به ما دادند و حتی ضرورت پرداخت غرامت هم تصویب شد اما خودتان می دانید که آن ها چقدر راحت، حق را ناحق می کنند. از این ماجرا هم چشم پوشی کردند و بعد دیگر خبری نشد. آن وقت یادم هست که قاضی گفت برای ما اثبات شده که حق با شماست و آمریکا و آلمان و ... در این ماجرا نقش داشته اند اما بعد حاشا کردند و ما را از حق خودمان بی نصیب کردند.
زنان شیمیایی بیشتر از مردان به حمایت نیاز دارند
داستان زندگی خانم شافعی، داستان زنان مظلوم بسکمک است که از عوارض ناشی از حملات شیمیایی رنج برده اما این روزها احساس می کنند که فراموش شده اند. او به عنوان یک زن قربانی سلاح های شیمیایی می گوید: زنان نسبت به مردان به حمایت بیشتری نیاز دارند، به ویژه به حمایت های روحی. شرایط برای زنانی که دچار مصدومیت شیمیایی شده اند، آسان نیست. شرایط برای مردان متفاوت است. آنان خودشان خواستند که به جنگ بفرایند و خودشان را برای خطرات آماده کرده بودند، ولی ما نه. یک زن در جامعه ایرانی وظایف مهمی مثل مراقبت از بچه ها و کمک به درس آن ها، آشپزی و خرید و در کل اداره خانه را بر عهده دارد اما من به عنوان یک جانباز شیمیایی، قدرت انجام بسکمک از این کارها را نداشتم و این درد کمی نیست و کمتر فردی، من را درک می کند.
مشکل دارو داریم
خانم شافعی به عنوان سخن پایانی، ضمن انتقاد از بعضی رسانه ها که فقط در چنین روزهایی به فکر گفت و گو با جانبازان شیمیایی و رساندن صدایشان به مردم می افتند، می گوید: این چند نکته را هم می گویم که شاید چاپ نکنید اما من از شما دلگیر نیستم، از رسانه ها دلگیر نیستم که فقط در همین روزهای نزدیک به هفت تیر به امثال من برای مصاحبه زنگ می زنند. بازخوانی خاطرات این روز، در همین حد هم خوب است چون یادآوری آن روز و اتفاقاتش حتی برای یک بار هم که شده در سال، ضروری است. اما کمک های بنیاد به ما بسیار ناچیز است و از بنیاد ناراحتم. الان بعضی از قرص هایی که پزشک ها می گویند برای من ضروری است، در بازار پیدا نمی کنم، روزی 10 بار هم به بنیاد در تهران زنگ می زنم اما هیچ فردی پاسخ گو نیست. بیمه مان هم خیلی ضعیف عمل می کند. مشکل دارو داریم. آیا مسئولان نمی دانند که هرچقدر داروها را کمتر به ما برسانند، مسائل ما بیشتر می شود و بعد خودشان بیشتر اذیت خواهند شد؟ این است مسائل ما. امیدوارم صدای ما را به گوش مسئولان برسانید.
منبع: خبرگزاری ایسنا