سقف تیرچه بلوک چیست؟ اجزا، مزایا، معایب و نکات اجرایی آن - کد الکترونیک

جهت دریافت خدمات اجرای روف گاردن با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. روف گاردن و بام سبز با بهترین قیمت و بهترین کیفیت را از ما بخواهید.

اجرای سقف تیرچه بلوک را با خیال راحت به متخصصین ماهر کارگشا بسپارید

سقف تیرچه بلوک چیست؟

تیرچه و بلوک، نوعی دال یکطرفه است که در ساختمان های چند طبقه مورد استفاده قرار می گیرید. همانطور که از نامش پیدا است، از دو جزء اصلی اعم از تیرچه و بلوک ساخته می گردد که توسط جزء سوم، یعنی بتن، پوشش داده می گردد. تیرچه از یک پایه سفالی یا بتنی و سیستم خرپایی با دو میلگرد کششی در پایین و یک میلگرد فشاری در بالا و تعدادی میلگرد مورب (آرماتور عرضی)، تشکیل شده است. بلوک هم اغلب از جنس سفال ساخته می گردد، اما امروز برای سبک سازی ساختمان، به جای سفال از یونولیت (پلی استایرن) استفاده می گردد.

بعد از قرار دادن تیرچه ها و بلوک ها در بین دو دهانه تیر اصلی، بتن ریزی انجام می گردد. ترکیب بتن و سیستم خرپایی، تشکیل یک تیر T را می دهند که در برابر بارهای عمودی، مقاومت خمشی بالایی دارد. سقف تیرچه بلوک، بار وارد به کف (بار زنده و مرده) را به صورت یکطرفه به دو تیر مقابل خود انتقال می دهد. محاسبه این تیر دقیقاً همانند تیرهای بتنی توسط مهندس محاسب صورت می گیرد. همچنین، قبل از بتن ریزی، میلگردهای افت و حرارت و آرماتورهای ممان منفی نیز در فواصل معین طبق نقشه های اجرایی، بر روی سقف توسط مفتول به یکدیگر متصل می شوند.

اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک

• سیستم خرپایی (آرماتورهای فشاری، کششی، عرضی و در صورت احتیاج میلگرد تقویتیِ کششی)
• پاشنه سفالی یا بتنی
• آرماتورهای افت و حرارت (حرارت و جمع شدگی) و آرماتور منفی
• کلاف میانی یا ژوئن (در صورت احتیاج در دهانه های عظیم)
• بتن پوششی

نکته: تیرچه ها به دو نوع تیرچه کرومیت و تیرچه بتنی تقسیم می شوند. نوع کرومیت بدون پاشنه بوده و کاملاً فلزی است.

چک لیست پیشنهادی: چک لیست اجرای سقف تیرچه بلوک

مزایای استفاده از سقف تیرچه بلوک

فواید استفاده از تیرچه بلوک به توضیح زیر است:

• سقف تیرچه بلوک، هزینه های پایه را کاهش می دهند.
• در برابر آتش و کاهش صدا عالی است.
• در برابر نیروهای وارده مقاومت بالایی دارد.
• تحت تأثیر رطوبت، پوسیدگی یا حیوانات موذی قرار نمی گیرد.
• به سبک شدن سقف یاری می نماید.
• سرعت بالا و شرایط نصب آسانی دارد (به دلیل پیش ساخته بودن).
• بهترین عایق صوتی و گرمایی است.
• به یکنواختی بیشتر زیر سقف و کاهش مصرف خاک و گچ یاری می نماید.
• احتیاج به نیروی متخصص ندارد، کارگران می توانند با نظارت مهندس اجرایی و سرپرست کارگاه، سقف را اجرا نمایند.
• به دلیل وجود شمع ها در زیر سقف تیرچه بلوک، لرزش کمی نسبت به سقف های دیگر دارد.
• فرآیند قالب بندی و شمع بندی این سقف بسیار راحت بوده و احتیاج به نیروی متخصص ندارد.
• برای نصب این سقف، احتیاج به پرداخت هزینه اضافی نیست (حمل و نصب تیرچه ها توسط کارگران انجان می گیرد).
• استفاده از بلوک یا یونولیت، باعث کاهش مصرف بتن می گردد.
• مقاومت بالایی در برابر نیروهای افقی مانند باد و زلزله دارد.

معایب استفاده از سقف تیرچه بلوک

معایب تیرچه بلوک عبارتنداز:

• در برابر سقف دال بتنی و کامپوزیت، صلبیت کمتری دارد.
• امکان شکستن پاشنه تیرچه وجود دارد.
• حداکثر تا دهانه هشت متر قابل استفاده است.
• امکان ترک خوردن گچ در طولانی مدت وجود دارد (به دلیل آنکه در موقع بتن ریزی به اندازه یک سانتی متر، ممان منفی به تیرچه به وسیله شمع ها وارد می گردد).
• ویبره کردن بتن زیر تیرچه ها (سیستم خرپایی) امکان پذیر نیست.
• در هنگام آتش سوزی، یونولیت ها از خود مواد سمی خارج می نمایند.
• باریک شدن مقطع تیرچه ها باعث کاهش مقاومت سقف تیرچه بلوک در موقع زلزله می گردد.
• به دلیل آنکه تیرچه ها در کارگاه ساخته می شوند، ممکن است نظارت کیفی مناسبی در فراوری آن ها وجود نداشته باشد.

پیشنهاد ویژه: انواع سقف های ساختمانی رایج در ایران + اجرا و قیمت ها

نحوه اجرای سقف تیرچه بلوک

قرار دادن تیرچه بین دهانه ها

اولین مرحله از اجرای این سقف، حمل و قرار دادن تیرچه ها در بین دو دهانه معین است. تک تک تیرچه ها توسط کارگران به بالای دهانه حمل می شوند و اغلب در فواصل 50 سانتی متر نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. در زمان حمل باید با احتیاط کامل عمل کرد تا تیرچه ها در سلامت کافی بر روی تیرهای دو طرف دهانه قرار گیرند. به عبارتی، در هنگام کار گذاشتن تیرچه، بتن پاشنه باید کاملاً سالم و بدون شکستگی باشد.

شمع بندی زیر تیرچه ها

حال نوبت به شمع بندی زیر تیرچه است. شمع ها را باید در فواصل یک تا 1.20 متر در زیر تیرچه ها قرار داد. همچنین در جهت عمود بر تیرچه ها نیز باید از الوارهای چهارتراش چوبی در فواصل حداکثر 1.5 متری نیز استفاده کند. شمع بندی باید به صورتی که خیز مناسبی برابر با یک دویستم دهانه به طرف بالا در نظر گرفته گردد.

قرار دادن بلوک ها (یونولیت ها) در میان تیرچه ها

بعد از شمع بندی، نوبت به قرار دادن بلوک ها (یونولیت ها) در بین تیرچه ها می گردد. فوم های یونولیت باید تمام حفره بین تیرچه ها را پُر نموده و همچنین باید از نظر اندازه کامل و بدون نقص باشند. بلوک و یونولیت به عنوان قالب سقف تیرچه بلوک عمل می نمایند و نقش دیگری در این نوع سقف ندارد.

اجرای میلگردهای افت و حرارت

برای جلوگیری از جمع شدگی و تنش حرارتی در بتن، باید از میلگردهای افت و حرارت استفاده گردد. اغلب نمره این آرماتورها شش و هشت هست و در فواصل 25 سانتی متری از یکدیگر و به صورت عمود بر هم قرار می گیرند. در این مرحله حتی می توان از میلگردهای اُتکا نیز بر طبق نقشه های اجرایی استفاده کرد.

قالب بندی اطراف تیرچه ها

حال نوبت به قالب بندی اطراف تیرچه ها و تیرها می رسد. در این مرحله، بهتر است از قالب فلزی بهره ببرید، ولی در بعضی از پروژه ها نیز، استفاده از قالب چوبی نیز دیده می گردد. قالب های فلزی را در جای خود سفت و محکم کنید، مهم است که در زمان بتن ریزی، قالب ها از جای خود تکان نخورند.

بتن ریزی سقف تیرچه بلوک

مرحله نهایی کار، بتن ریزی سقف و تیرها (تیر بتنی) است. بتن ریزی از تراک میکسر و لوله ها به محل پمپ می گردد. لازم است چندین کارگر در محل حضور داشته باشند تا مراحل بتن ریزی با دقت در تمام سقف اجرا گردد. در خاتمه باید با استفاده از ماله بنایی، سطح کار را صاف کرد. همچنین باید حداقل به اندازه پنج سانتی متر بتن بالای تیرچه و بلوک ها وجود داشته باشد.

ضوابط و استاندارهای اجرایی سقف تیرچه بلوک

نکات اجرایی

• در دهانه های بالاتر از چهار متر لازم است از کلاف عرضی یا ژوئن در جهت عمود بر تیرچه ها استفاده گردد.
• عرض تیرچه ها نباید از 10 سانتی متر کوچک تر باشد و ارتفاع کل از 3.5 برابر عرض حداقل، بیشتر نگردد.
• حداقل فاصله دو بلوک در دو طرف یک تیرچه، پس از نصب نباید از 10 سانتی متر کمتر باشد.
• ضخامت بتن پوششی قسمت بالایی تیرچه بلوک نباید از پنج سانتی متر یا یک دوازدهم فاصله آزاد تیرچه ها کمتر باشد.
• ضخامت سقف برای تیرهای با تکیه گاه ساده باید بیشتر از یک بیستم طول دهانه باشد.
• ضخامت سقف برای تیرهای یکسر گیردارباید بیشتر از یک بیست و ششم طول دهانه باشد.
• حداکثر طول تیرچه تک هفت متر می باشد. اگر بیشتر از هفت و کمتر از هشت متر بود، توصیه می گردد از تیرچه مضاعف استفاده گردد و اگر بیش از هشت متر بود آیین نامه الزام به استفاده از تیرچه دوبل را ضروری می داند.
• فاصله میلگردهای عرضی متوالی در تیرچه ها نباید از 20 سانتی متر بیشتر باشد.
• حداقل مقاومت فشاری بتن پاشنه 250 کیلوگرم بر سانتی مترمربع است.
• فاصله محور تا محور تیرچه ها نباید از 70 سانتی متر بیشتر گردد.

کلام آخر

سقف تیرچه بلوک همچنان هم بعد از گذر از همه این سال ها، محبوب ترین نوع سقف ساختمانی است. مزایای استفاده از آن به خوبی این موضوع را آشکار می نمایند، به همین دلیل در ساختمان های متعارف (مسکونی چند طبقه)، بهترین گزینه ممکن است. در هر صورت، اگر از این نوع سقف استفاده می کنید، سعی کنید نکته های اجرایی و الزامات قانونی را به طور کامل اجرا کنید. هدف از ساخت سقف، ایجاد بستری برای جداسازی طبقات و فراهم کردن فضایی کاربردی برای امنیت و راحتی ساکنینی است که در آن زندگی می نمایند.