تور اروپا ارزان: یک نور آبی عجیب بر فراز اروپا از ایستگاه فضایی بین المللی دیده شد - کد الکترونیک

با ما سفر کنید و با تور اروپا ارزان از قاره سبز اروپا دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.

8 اکتبر (16 مهر) بود که توماس پسکی (Thomas Pesquet) فضانورد فرانسوی آژانس فضایی اروپا، با دوربین خود پدیده ای بسیار نادر را از ایستگاه فضایی بین المللی ثبت کرد و این هفته با شرحاتی آن را به اشتراک گذاشته است.

عکس ثبت شده یک فریم از یک تایم لپس طولانی تر است و یک نور آبی انفجار-مانند را بر فراز اروپا نشان می دهد. اما این انفجار هیچ خسارتی بر جای نگذاشته است و حتی اغلب مردم هرگز متوجه چنین رویدادی نمی شوند.

این عکس در حقیقت پدیده ای بسیار تماشایی با نام رویداد درخشان گذرا (Transient Luminous Event) را نشان می دهد که مانند رعدوبرق است و در لایه های بالایی جو به سمت بالا ایجاد می گردد.

رویدادهای درخشان گذرا که به اسم رعدوبرق بالای جوی هم شناخته می شوند، مجموعه ای از پدیده های مرتبط هستند که در هنگام طوفان تندری (Thunderstorm) روی می دهند روی می دهند اما بسیار بالاتر از جایی هستند که رعدوبرق معمولی دیده می گردد. این پدیده بعلاوه با وجود شباهت به رعدوبرق سازوکار نسبتا متفاوتی دارد.

در این پدیده جت های آبی (Blue Jets) وجود دارند که در پایین ترین بخش در استراتوسفر روی می دهد و به وسیله آذرخش ایجاد می شوند. اگر رعدوبرق پیش از عبور از ناحیه مثبت زیرین، در ناحیه با بار منفی بالایی طوفان پخش گردد، صاعقه به سمت بالا روی می دهد و درخششی آبی رنگ از نیتروژن مولکولی ایجاد می نماید.

بخش دیگر این پدیده روح یا اسپریت (SPRITE) با رنگ قرمز است که نام آن کوتاه شده عبارت آشفتگی استراتوسفری/مزوسفری ناشی از برق رسانی شدید در طوفان تندری (Stratospheric/mesospheric Perturbations Resulting from Intense Thunderstorm Electrification) است.

این اسپریت ها تخلیه های الکتریکی بزرگ مقیاس هستند که بالای ابرهای رعدوبرق روی می دهند و اغلب به رنگ سرخ می درخشند. چنین پدیده ای ناشی از اختلالات رعدوبرق در لایه های پایین است و بسیار بالاتر از یک سلول طوفان روی شکل می گیرد. بخش محوتر نور قرمز در این پدیده هم ناشی از اِلف ها (ELVES) یا انتشار نور و اختلالات فرکانس پایین بر اثر منابع پالس الکترومغناطیسی (Emission of Light and Very Low Frequency perturbations due to Electromagnetic Pulse Sources) در یونوسفر است.

علاوه بر دو بخش آبی و قرمز، بخش دیگری با نام ترول ها (TROLLs) یا خطوط نورانی نوری قرمز گذرا (Transient Red Optical Luminous Lineaments) هم وجود دارد که مانند پدیده های پیکسی (Pixie) و اشباح (GHOSTS) پس از اسپریت های قوی ظاهر می شوند. می توان گفت که نامگذاری این پدیده ها برای دانشمندان بسیار سرگرم کننده بوده است!

پسکی لحظه نادری را ثبت کرد که بسیاری از این پدیده ها در آن دیده می شوند. او در شرح عکس نوشت: چیزی که در خصوص این رعدوبرق مجذوب کننده است این است که چند دهه پیش خلبانان گزارش هایی از مشاهده آن داده بودند اما دانشمندان از وجود آن ها اطمینان نداشتند. اما با گذشت چندین سال وجود الف ها تأیید شده است و اسپریت ها هم واقعی هستند و بسیار بر آب وهوا اثر می گذارند.

اگرچه پسکی شرح بیشتری درباره عکس نداده است اما این تصویر خاص می تواند شروع یک جت آبی باشد اما به طور کامل به جت تبدیل نشده و به جای آن یک درخشش کوتاه تر و روشن تر شکل داده است.

عکس برداری از این رویدادها از روی زمین بسیار سخت است، زیرا هم ارتفاع فوق العاده زیادی در آسمان دارند و هم به طور مرتب به وسیله ابرهای طوفانی پنهان می شوند. علاوه بر این چنین پدیده هایی معمولا فقط برای چند میلی ثانیه دوام دارند.

با درنظر گرفتن همه این موارد، ایستگاه فضایی بین المللی مکانی بسیار مناسب برای جست وجوی این رویدادهای گذراست، به ویژه اگر یک دوربین به ثبت تایم لپس بپردازد. تا کنون بعضی از این رویدادها به وسیله فضانوردان و موارد اندکی هم از روی زمین ثبت شده است.

به گفته پسکی ایستگاه فضایی بین المللی مکان بسیار مناسب برای چنین رصدهایی است، زیرا بالای خط استوا حرکت می نماید که طوفان های بیشتری در آن روی می دهد. او اضافه کرد: این یک رویداد بسیار نادر است و ما در خارج آزمایشگاه اروپایی کلمبوس در ISS تأسیساتی اختصاصی را برای مشاهده این رعدوبرق ها درنظر گرفته ایم.

زمین اما تنها جایی نیست که رعدوبرق بالای جوی در آن روی می دهد و پژوهشگران دریافته اند که در مشتری هم پدیده اسپریت های آبی وجود دارد. در هر صورت این یک پدیده جالب توجه از نظر علمی و البته بسیار تماشایی به تعداد می رود که ایستگاه فضایی بین المللی فرصت رصد مناسب آن را فراهم نموده است.

عکس کاور: رعدوبرق بالای جوی بر فراز اروپا از نگاه ایستگاه فضایی بین المللی

Credit: T. Pesquet, ESA/NASA

منبع: Science Alert