چابکسوار؛ ماجرای قیام مختار در یک نسخه دست نویس قدیمی - کد الکترونیک

چابکسوار نوشته مسلم ناصری در سال 1396 از سوی انتشارات کتابستان معرفت در قم منتشر شده است. نویسنده که پیش از این، جوایز متعددی از جمله جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی را از آن خود کرده و همچنین چندین مرتبه به عنوان نویسنده برتر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان و برگزیده بیست سال ادبیات دینی و... شده است، در این کتاب با بررسی قطعاتی از زندگی مختار، به قیام وی علیه قاتلین اباعبدالله الحسین علیه السلام می پردازد.

آزاد شدن وی از زندان عبیدالله، همکاری اش با عبدالله بن زبیر، خروجش علیه حاکم زبیری کوفه، تشکیل حکومت در این شهر و مقاتله با کشندگان امام حسین علیه السلام و در نهایت سقوط کوفه و شهادتش، تمام آنچه است که در این کتاب می خوانیم. البته در این کتاب با تک نگاشته ای کهن از یک کاتب ایرانی آشنا می شویم که پیرامون قیام مختار نوشته شده و در آن، نگران جان نوه خود است که همراه با دوست خود به مختار پیوسته است.

طرح داستان با درون مایه ای تاریخی و با روایت سوم شخص یا دانای کل (با نفوذ به درون لایه های شخصیتی قهرمان داستان)، درباره قیام مختار ثقفی است. بر این اساس، مختار که در زمان قیام امام حسین علیه السلام به دستور عبیدالله بن زیاد به زندان کناسه افتاده است، پس از واقعه کربلا و با همراهی ایرانیان و بردگان و بخش قابل توجهی از عرب ها که از شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام بودند علیه کشندگان پسر ایشان قیام می کند.

مختار که در زندان و با پیشگویی های میثم تمار از منتقم بودن خود مطلع شده، پس از آزادی چند صباحی را در همراهی با عبدالله بن زبیر در مکه به سر می برد تا حمله شامیان به مکه را دفع و در ایجاد خلافت به پسر زبیر کمک کند. این همراهی چندی به طول نمی انجامد و مختار برای دریافت تأییدیه محمد بن حنفیه مبنی بر قتل قاتلان شهدای کربلا به مدینه و از آنجا به مکه بازمی شود. او که با این تأییدیه، حمایت شیعیان کوفه را به دست آورده است، علیه حاکم زبیری کوفه دست به شمشیر می برد. با فتح دارالاماره، مختار بر کوفه مسلط می شود و در این بین، به سران لشکر عمر سعد با شروطی امان می دهد.

در ابتدا، لگام زنندگان بر جنازه های پاک شهدای کربلا، خولی و کسی که انگشت امام حسین علیه السلام را برای به غارت بردن انگشتر ایشان برید، به سختی می کشد. همزمان با این قصاص ها، از سویی سران کوفه به امان نامه مختار شک می کنند و از سویی دیگر، فشار اطرافیان و ایرانیان به مختار و اعتراض به وی در کشتن بدنه لشکر عمر سعد و زنده نگهداشتن سران لشکر، تنی چند از آنان را به خیانت و خروج علیه مختار وادار می کند. با همراهی ابراهیم بن مالک اشتر این شورش به شکست منتهی می شود و با کشته شدن شمر ذی الجوشن و برخی دیگر، باقیمانده اشراف کوفه از جمله شبث بن ربعی و محمد بن اشعث به بصره فرار می کنند.

با کشته شدن عمر سعد، آخرین گروه از کشندگان امام حسین علیه السلام در نبرد ذاخر میان ابراهیم و عبیدالله به هلاکت می رسند. همزمان با وقایع فوق، برخی تحرکات مسموم نیز درون حکومت شیعی مختار به تدریج شکل می گیرد. عمده سربازان لشکر مختار را موالی یا ایرانیان، سیاه پوستان و بردگان تشکیل می دهند که در آرزوی احیای دوران چهارساله حکومت عادلانه امیرالمؤمنین علیه السلام و برابری عرب و عجم هستند. این شرایط هم سران و اشراف کوفه را خشمگین ساخته است و هم برخی از اعراب درون لشکر مختار را.

لذا به مرور زمان عمده اطرافیانش که اکثراً از اشراف عرب بودند، وی را تنها می گذارند و با شکستی که از مصعب بن زبیر می خورد و سلسله وقایعی که هر یک به شهادت یکی از سرداران و سربازان ایرانی سپاهش منتهی می شود، در نهایت کوفه توسط مصعب فتح می شود و تمام لشکر مختار در دارالاماره عقب نشینی می کنند.

مصعب برای پیروزی بر مختار، ورود آب و غذا به درون دارالاماره را ممنوع می کند و این فرایند که ماه ها به طول می انجامد، باقیمانده لشکر مختار را سست می کند. خواسته برخی تسلیم است، اما او در نهایت با 18 سوار از دارالاماره خارج می شود و علیه لشکر مصعب می تازد. در نهایت به علت تعداد اندک یاران شکست می خورد و به شهادت می رسد.

کتاب چابکسوار یکی از یازده کتابی است که در طرح سفیر حسین در مساجد و هیات معرفی و ترویج خواهد شد. گفتنی است این کتاب را می توانید از کتاب فروشی های جبهه فرهنگی انقلاب و یا نرم افزار کتابیکا تهیه کنید.