همه چیز درباره باغ شاهزاده ماهان (معرفی، تاریخچه و عکس) - کد الکترونیک

جهت دریافت خدمات طراحی حیاط ویلا با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. گروه آبان با سالهای تجربه طراحی معماری و ساخت و مشارکت در پروژه های ساختمانی ویلا و باغ کوچک و بزرگ بهترین انتخاب جهت مشاوره و اجرا میباشد.

باغ شاهزاده ماهان یا باغ شازده یکی از باغ های تاریخی ایران به شمار می رود. این باغ در حدود 2 کیلومتری شهر ماهان و در نزدیکی شهر کرمان و در دامنه کوه های تیگران جای گرفته و مربوط به خاتمه دوره قاجاریه است. این باغ جزو باغ های طبقاتی ایران محسوب می شود که تلفیقی از زیبایی و اصالت ایرانی که با همنوایی آب و باغ و معماری چشم نواز به بهشتی در استان کرمان می ماند. گفتنی است که استان کرمان در منطقه گرم و خشک قرار گرفته و واقع شدن این باغ بهشتی در این مکان یکی از منحصر به فردترین جاذبه های گردشگری کرمان را رقم زده است.

تاریخچه باغ شاهزاده ماهان

باغ شاهزاده ماهان در عصر قاجار در دوران یازده ساله فرمانروایی عبدالحمید میرزا ناصر الدوله (1298 تا 1309 ه . ق) احداث شده که با مرگ وی ساخت باغ ناتمام مانده است.

باغ شاهزاده ماهان با وجود همه کیفیتهای طبیعی و مصنوع خود به خاطر دگرگونی شرایط سیاسی و اجتماعی دوران برای مدت طولانی خارج از سکنه و متروک ماند و دچار آسیبهای فراوانی گشت. خرابیهای وارد شده ، کلیه قسمت های باغ را شامل می گشت. ویرانی ها شامل بناهای اصلی و همچنین محوطه باغ بوده است. باغسازی و عناصر شکل دهنده باغ نیز (مانند آبراهه ها، استخرها، پیاده روها و بالأخره طبیعت گیاهی باغ، نظیر درختان، کرت ها و بسترهای گلکاری) از این گزند در امان نبوده اند.

باغ شاهزاده یک بار در سال 1337 و بار دیگر پس از زلزله سال 1360 که در آن آسیب هایی دید، بازسازی شد. سپس از طریق اداره فرهنگ و هنر خریداری گشت و در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

معماری بنای باغ شاهزاده ماهان

بناهای باغ عبارت اند از: کوشک اصلی یعنی سکونت گاه دائمی و یا فصلی مالک که در انتهای فوقانی باغ قرار گرفته است. سر در خانه به صورت بنایی خطی در بخش ورودی باغ قرار گرفته است و در دو طبقه بنا شده است. طبقه بالایی این بنا دارای اتاق هایی است که برای زندگی و پذیرایی پیش بینی شده اند.

شکل اصلی باغ شاهزاده، مستطیلی با نسبت تقریبی چهار به یک است. طول کلی داخل باغ 407 متر و عرض آن 122 متر است. تقسیم بندی کلی باغ به صورت یک محور طولی و دو کانون (محوطه بنای اصلی باغ در قسمت بالا و محوطه ورودی در قسمت پایین) قابل تشخیص است. محورهای فرعی به صورت افقی و عمود بر محور اصلی در مرز اختلاف سطح ها، کرت ها را که شمار آن ها در هر طرف هشت عدد است، به وجود آورده اند. بناهای باغ به سه دسته تقسیم شده اند که تنها ما به شرح یکی از آن ها بسنده می کنیم. بنای اصلی در بالاترین سطح باغ قراردارد. بنای سر در خانه در بخش ورودی و سایر بناهای خدماتی، مماس به دیوار اصلی و خارج از آن واقع شده اند. سطح بنای بالاخانه 487 مترمربع و سطح سردر خانه 234 مترمربع و فاصله این دو از یکدیگر 325 متر است.

آب، منبع حیات بخش این باغ، از بخش فوقانی باغ تامین می شود. نهر آبی که وارد باغ می شود در جهت طولی به گونه ای توزیع می شود که علاوه بر آبیاری کرت ها و جهتها با استفاده از شیب تند زمین (که از شرایط اولیه باغ تخت ها است) روی محور اصلی و میانی باغ به صورت نهری وسیع، آبشره ها و آبشارها به عنصر اصلی کیفیت بخش باغ مبدل شده است. در دو انتهای محور اصلی، یعنی در برابر اولین تخت (که بنای اصلی روی آن قرار گرفته است) و ورودی باغ، دو استخر طراحی شده که سطح وسیع آب، صدا و جهش آب به مطبوعیت باغ می افزاید.

ویژگی های منحصر به فرد باغ شاهزاده ماهان

این باغ علاوه بر این که باغ سکونتگاه بوده ، برای مراسم پذیرایی نیز از آن استفاده می شده است. دو محوطه باز جلوی سردر ِ خانه و بالاخانه با نرده های چوبی گویای این مدعاست. وجود عمارت زعیم باشی در باغ، نشانگر آن است که باغ علاوه بر مالک اصلی آن که برای فصل یا فصولی از سال در آنجا اقامت داشته، ساکن دیگری نیز داشته است که در طول سال، عهده دار مراقبت از باغ بوده و به طور دائم در باغ ساکن بوده است. باغ شاهزاده در دوره های بعدی به مالکیت اشخاص دیگر در آمد. این باغ در جهت عبوری کرمان به بم و در جهت جاده ابریشم واقع بوده و همین امر این محل را برای احداث یک باغ اشرافی مناسب می ساخته است.

این باغ یکی از 9 باغ ایرانی است که در یونسکو ثبت جهانی شده است و اطلاعات آن از طرف یونسکو به 35 زبان ترجمه شده و در نقشه گردشگری این سازمان بین المللی قرارگرفته است. موضوع قابل توجه این است که باغ عمارت بیگلر بیگی (فتح آباد)، باغی مربوط به دوره قاجار است که در 25 کیلومتری شهر کرمان، روستای اختیارآباد واقع شده است. این باغ الگوی احداث باغ شاهزاده ماهان است که بازسازی و باززنده سازی این باغ نیز به اتمام رسیده است.

در 500 متری شمال باغ، باغ مزار تاریخی دوران صفوی قرار گرفته است که به نام باغ مزار چهارسید معروف است. شیب منطقه احداث باغ در حدود 6.4 درصد درجهت شمالی - جنوبی در طول محور اصلی باغ است. ورودی اصلی باغ شاهزاده در قسمت شمالی آن قرار گرفته است که همزمان با ساخت باغ شکل گرفته است. دو ورودی دیگر در ضلع غربی باغ برای ورود باغ به قسمت های خدماتی و یک ورودی در جنوب باغ نیز وجود دارد.

در آخر ضروری است که ذکر کنیم جای دریافت در جاده گذری کرمان به بم و در جهت جاده کهن ابریشم از عواملی است که این محل را برای احداث یک باغ اشرافی مناسب ساخته است. باغ شاهزاده به گونه ای ساخته شده بیشینه دید را از چشم اندازهای درونی را بسان زیر فراهم می سازد: هنگام ورود، به ویژه در طبقه بالایی سردر خانه بجز نماها و چشم اندازهای بیرونی باغ، چشم انداز چهارباغ و در جهت وارون بر آن و چشم انداز کوه را ممکن می سازد. این چشم اندازهای دیدنی یعنی دیدن جوش و خروش آب، حوضچه ها و آبشارها هر کدام به نوبه خود تأکیدی بر محورهای عمود بر محور اصلی دارند و همراه با با آرایش گیاهی چشم اندازهای درونی بی مانندی را بدست می دهند.