داستان جشن هالووین چیست؟ - کد الکترونیک

در جشن هالووین امروزی، بیشتر جنبه های تاریک و مرموز زندگی، خوردن شکلات، درست کردن فانوس های کدوحلوایی و پوشیدن لباس های ترسناک و عجیب وغریب دیده می شود اما از لحاظ تاریخی، هالووین در دوران گذشته، فستیوالی با چاشنی مذهبی بود و در فرهنگ مردمانی که آن را جشن می دریافتد، اهمیت و جایگاه ویژه ای داشت.

در این مقاله قصد داریم، به تاریخچه جشن هالووین و ناگفته های آن نگاهی بیندازیم.

ریشه های باستانی هالووین

ریشه جشن هالووین به جشنواره ای سلتی به نام ساوین (Samhain) باز می شود. سلتی ها که 2000 سال پیش در نواحی ایرلند، انگلیس و فرانسه زندگی می کردند، فستیوال ساوین را در اول نوامبر جشن می دریافتد.

این روز نماد به پایان رسیدن روزهای تابستان و فصل برداشت و همچنین شروع تاریکی و فصل سرد زمستان بود. فصل زمستان در باور سلت ها با مرگ انسان ها گره خورده بود و اعتقاد داشتند که یک شب قبل از سال نو، مرز بین جهانی مردگان و زندگان برداشته می شود و مردگان می توانند وارد این جهان شوند. به همین علت آن ها بازگشت ارواح مرگان به جهانی زمینی را با برگزاری فستیوال ساوین درشب سی و یکم اکتبر جشن می دریافتد.

سلت ها علاوه بر اینکه باور داشتند، ارواح باعث دردسر هستند و به محصولات کشاورزی خسارت می زنند، معتقد بودند حضور آن ها پیشگویی آینده را برای کاهنان آسان تر می نماید. مردمی که معاششان به طبیعت بی ثبات این جهان وابسته بود، این پیش گویی ها را مایه آرامش خاطر خود در طول شب های بلند و سرد زمستان می دیدند.

برای عظیمداشت این رویداد، کاهنان آتش مقدس عظیمی روشن می کردند تا مردم بر گرد آن جمع شده و محصولات یا حیوانات خود را به عنوان پیشکش به خدایان سلتی در آتش قربانی نمایند. سلت ها در طول جشن لباس مخصوصی می پوشیدند که شامل سر یا پوست حیوانات بود و کوشش می کردند تا در این شب طالع یکدیگر را پیش گویی نمایند. وقتی جشن پایان می یافت، آن ها اجاق های خود را با شعله ای از آتش مقدس روشن می ساختند تا از آن ها در برابر سرمای زمستان محافظت کند.

سلت ها همچنین به بازگشت ارواح عزیزان خود در این روز امید داشتند و در خانه با روح مردگان خود صحبت می کردند اما آنچه به جشن های هالووین امروزی راه پیدا کرد، جنبه تاریک این مراسم و محافظت مردم از خود در برابر ارواح خبیث بود.

برای مثال سلت ها علاوه بر اینکه ماسکی بر چهره می زدند و لباس های مخصوصی می پوشیدند تا ارواح را گمراه نمایند، مقداری شیرینی همراه خود داشتند تا چنانچه با یکی از آن ها روبروه شدند، بتوانند با دادن رشوه فرار نمایند یا جلوی درب خانه برای آن ها ظرفی غذا می گذاشتند تا مانع از ورودشان به خانه شوند.

همچنین فانوس هایی از چغندر با خود حمل می کردند تا علاوه بر روشن کردن اطراف، ارواح را بترسانند. بعدها، مهاجران ایرلندی در آمریکا، شلغم را با کدوحلوایی امروزی جایگزین کردند.

در قرن 43 میلادی، امپراطوری رم بخش وسیعی از سرزمین های سلتی را تصرف کرد. در طول 400 سالی که آن ها بر این سرزمین ها فرمانروایی می کردند، دو جشن رومی با جشن سلتی ساوین آمیخته شد. اولین جشن فرالیا بود که رومی ها در اواخر اکتبر یاد درگذشتگان خود را گرامی می داشتند. دومین جشن رومی، پومونا (Pomona) بود که برای عظیمداشت پومونا، ایزدبانوی میوه و درختان، برگزارمی شد.

نماد پومونا سیب است و احتمالاً ادغام این جشن با ساوین، سنت گاز زدن سیب در هالووین امروزی را متداول نموده است.

مسیحیت چه تاثیری بر هالووین گذاشت؟

با نگاهی به تقویم مسیحی متوجه می شویم در روزهای نزدیک به جشن هالووین، تعطیلات کاتولیک زیادی وجود دارد که به هیچ وجه نمی تواند تصادفی باشد. در قرن هشتم پاپ گرگوری سوم روز همه شهدا را از 13 ماه مه به اول نوامبر تغییر داد و آن را روز همه قدیسین نامید.

بعدها در سال 1000 میلادی، کلیسای کاتولیک روز همه ارواح را به دوم نوامبر اضافه نمود. در این روز مسیحیان برای مردگان دعا می کردند. کلیسا این روز را به این دلیل به تقویم مسیحی اضافه نمود تا به رواج مسیحیت در میان پیروان ادیان کفرآمیز یاری کند و در حقیقت موثر هم واقع شد.

بسیاری از سنت های سلتی ازجمله آتش افروختن، رژه نمایشی و حتی پوشیدن لباس های مخصوص از جشن ساوین به روز همه ارواح راه یافت با این تفاوت که مردم این بار لباس قدیسان، فرشته ها یا شیاطین را بر تن می کردند. با گذشت زمان، شب 31 اکتبر، شب آل هالوز ایو (All Hallows Eve) یا شب اولیا خوانده شد و کمی بعدتر به هالووین تغییر نام داد.

جشن هالووین چگونه به آمریکا رسید؟

برگزاری جشن هالووین در آمریکای تحت استعمار انگلیس به خاطر اعتقادات خشک پروتستان بسیار کم رنگ بود. این جشن بیشتر در مریلند و سرزمین های جنوبی آمریکا برپا می شد. در این مناطق، باورها و آداب ورسوم اقلیت های نژادی مختلف اروپایی با سنت های سرخ پوستی درهم آمیختند و جشن هالووین آمریکایی را به وجود آوردند.

جشن های اولیه هالووین شامل برپایی جشن و مهمانی برای برداشت محصول بود. در این روز همسایه ها با گفتن قصه هایی از مردگان و پیش بینی بخت و اقبال یکدیگر، آواز خواندن و اجرای پایکوبی خود را سرگرم می کردند.

تا نیمه قرن نوزدهم فستیوال های سالانه پاییزه رایج بودند اما هالووین هنوز در سرتاسر کشور به طور فراگیر برگزار نمی شد. در نیمه قرن نوزدهم، جشن هالووین محبوبیت زیادی در میان آمریکایی ها پیدا کرد. ایرلندی ها که به خاطر قحطی سیب زمینی از سرزمین خود آواره شده و به آمریکا مهاجرت نموده بودند، سنت های ایرلندی جشن هالووین را همراه خود به آمریکا آوردند.

در حال حاضر، این جشن یکی از محبوب ترین جشن های آمریکا به حساب می آید. مردم آمریکا 6 میلیون دلار صرف برگزاری این جشن می نمایند. این رقم هالووین را بعد از کریسمس، به دومین جشن عظیم این سرزمین بدل می سازد.

چطور هالووین به جشنی شاد و مهیج تبدیل شد؟

در اواخر دهه 1800، جنبشی در آمریکا به وجود آمد تا هالووین را به جشنی شاد برای دورهم بودن همسایه ها تبدیل کند و جنبه های ترسناک آن مثل پرسه زدن ارواح، شوخی های خطرناک و جادوگری را کمرنگ تر کند. در شروع قرن نوزدهم، شرکت در مهمانی هالووین، به شیوه رایجی برای برپایی جشن در این روز تبدیل شد.

مهمانی ها بیشتر بر روی بازی، غذای فصل، لباس های مخصوص و شادی متمرکز بودند. روزنامه ها و رهبران اجتماعی، والدین را تشویق می کردند تا عناصر ترسناک و منفی را از جشن هالووین حذف نمایند. درنتیجه این کوشش ها در ابتدای قرن بیستم، هالووین رفته رفته خرافات و رنگ و بوی مذهبی خود را از دست داد و به شکل امروزی خود در آمد.

رسم Trick-or-Treating

رسم تریک اور تریتینگ (Trick-or-Treating) که شباهت زیادی به سنت قاشق زنی در ایران دارد، احتمالاً به چندین قرن پیش و به روز همه ارواح در انگلیس باز می شود. فقرا و نیازمندان در هنگام برگزاری رژه نمایشی این جشن، از مردم درخواست غذا می کردند. خانواده ها، شیرینی هایی به نام کیک روح (Soul Cake) به آن ها می دادند و در عوض از آن ها قول می دریافتد تا برای اقوام درگذشته شان دعا نمایند.

کلیسا تقسیم کیک در میان نیازمندان را تشویق می کرد تا بتواند آیین های باستانی مثل بیرون گذاشتن غذا برای ارواح سرگردان را با این عمل نیک جایگزین کند. بعدها، این رسم توسط بچه هایی که از همسایه ها دیدن می کردند و از آن ها پول و غذا هدیه می دریافتد، ادامه یافت.

در بین سال های 1920 تا 1950 رسم قدیمی تریک اور تریتینگ مجدداً در آمریکا احیا شد. این رسم، راهی ارزان برای شرکت اقشار مختلف مردم در جشن هالووین بود.

آمریکایی ها با وام دریافت سنت های هالووینی از اروپایی ها و پوشیدن لباس های مخصوص از خانه ای به خانه دیگر می رفتند و درخواست غذا یا پول می کردند؛ رسمی که درنهایت به سنت تریک اور تریتینگ منتهی شد. خانواده ها با دادن هدیه یا شیرینی های کوچک یا تریت (treat) به بچه های همسایه از جادو شدن یا تریک (trick) دوری می کردند.

خرافات رایج در هالووین

هالووین همواره روزی پر از راز و رمز، جادو و خرافات بوده است. سلتی ها در این روز به طور بخصوصی نسبت به اقوام و دوستان فوت شده خود احساس نزدیکی می کردند.

آن ها برای این ارواح مهربان یک جایگاه خالی به میز ناهارخوری اضافه می کردند، در جلوی درب خانه برای آن ها شیرینی و تنقلات می گذاشتند و شمع هایی را برای روح عزیزانشان روشن می کردند تا به آن ها در پیدا کردن راه بازگشت به جهانی مردگان یاری نمایند.

زنان جوان معتقد بودند که در جشن هالوین می توانند اسم یا چهره همسر آینده خود را با انجام شگردهایی با استفاده از کلاف نخ، پوست کندن سیب یا آینه پیش گویی نمایند.

اما در هالووین امروزی ارواح مردگان اغلب ترسناک تر و خبیث تر به تصویر کشیده شده اند و خرافات امروزی هم ترسناک تر به نظر می رسند. مردم در این روز معمولاً از مسیرهایی عبور می نمایند که با گربه سیاه روبرو نشوند زیرا معتقدند که بدشانسی می آورد.

ریشه این عقیده را باید در قرون وسطی جستجو کرد. مردمِ آن دوره عقیده داشتند که جادوگرها خودشان را به گربه سیاه تبدیل می نمایند تا کسی آن ها را نشناسد. یکی دیگر از خرافات هالووین، رد نشدن از زیر نردبان به دلیل بدشگونی است.

همچنین در این روز مردم سعی می نمایند از شکستن آینه، پا گذاشتن روی شکاف های کف جاده و ریختن نمک دوری نمایند.