راه های تشخیص علل کاهش حافظه، آلزایمر یا افسردگی؟ - کد الکترونیک

مسعود نیک فرجام در گفت وگو با کد الکترونیک درخصوص زوال عقل، اظهار کرد: نوع شایع زوال عقل آلزایمر است که بر حافظه اخیر یا کوتاه مدت افراد اثر دارد و این حافظه را دچار اختلال نموده و بعلاوه یک آسیب پیش رونده در افراد مبتلا به آلزایمر از لحاظ عواطف و شخصیت ایجاد می نماید، افراد مبتلا به آلزایمر به مرحله ای می رسند که عملکرد اجتماعی آن ها دچار اختلال می گردد، اما نکته قابل توجه این موضوع است که افراد مبتلا به آلزایمر دچار اختلال در هوشیاری خود نمی شوند.

این متخصص روانپزشکی در چهارمحال و بختیاری اضافه نمود: بنابراین حافظه کوتاه مدت افراد مبتلا به آلزایمر دچار اختلال می گردد، یعنی این افراد وقایعی که طی روزها و هفته های اخیر اتفاق افتاده است را به خوبی به خاطر نمی آورند و اطلاعات محدودی در مورد این وقایع دارند، اما ممکن است وقایع اتفاق افتاده در گذشته را تا حدودی به یاد داشته باشند.

وی ادامه داد: البته یک نوع اختلال حافظه دیگر هم وجود دارد که این نوع از اختلال مربوط به سن افراد است، یعنی زمانی که سن شخص افزایش پیدا می نماید، موارد مربوط به وقایع اتفاق افتاده طی روزهای اخیر را فراموش می نماید، اما تا حدودی خاطرات کودکی، سربازی، نوجوانی و... را در فکر دارد، نکته مهم این است که این نوع اختلال در حافظه به اسم آلزایمر در نظر گرفته نمی گردد.

نیک فرجام اسم کرد: نوع دیگر اختلال در حافظه هم مربوط به زمانی است که فردی دچار افسردگی می گردد و در اثر ابتلا به افسردگی انرژی این فرد کاهش پیدا می نماید و در نتیجه انرژی لازم جهت یادآوری مطالب موجود در فکر خود را ندارد، به همین علت دچار اختلال در حافظه خواهد شد، این افراد با درمان افسردگی خود می توانند مشکل اختلال در حافظه را هم برطرف نمایند.

این متخصص روانپزشکی در چهارمحال و بختیاری یادآور شد: شیوع زوال عقل در افراد بالای 65 سال حدود پنج درصد است، بعلاوه افراد بالای 85 سال هم 20 تا 40 درصد به زوال عقل دچار می شوند، شایع ترین نوع زوال عقل آلزایمر است که 50 تا 60 درصد افراد دارای زوال عقل به نوعی از آلزایمر مبتلا هستند.

وی در مورد عوامل موثر در بروز آلزایمر، اضافه نمود: رسوب آمیلوئید در سلول ها منجر به از بین رفتن این سلول ها شده و در نتیجه مغز انسان چروکیده می گردد و اختلال در حافظه به وجود می آید، حدود 40 درصد از دلایل ایجاد اختلال در حافظه افراد به دلایل وراثتی و باتوجه به سابقه وجود اختلال حافظه در بستگان شخص پدید می آید.

این متخصص روانپزشکی در چهارمحال و بختیاری، توضیح داد: افراد مبتلا به آلزایمر از لحاظ آسیب شناسی مورد آنالیز قرار می گیرند ،بعلاوه با انجام سیتی اسکن معین می گردد مغز فرد از لحاظ ظاهری دچار چین و چروک شده است.

وی در مورد علائم بالینی زوال عقل و آلزایمر، بیان نمود: فرد دچار آلزایمر به سرعت مطالب را فراموش می نماید، این افراد با خروج از منزل جهت برگشت را فراموش می نمایند و در موارد پیشرفته تر بیماری محتمل است، فرد در منزل توان پیدا کردن جهت اتاق ها، آشپزخانه، سرویس بهداشتی و... را نداشته نباشد، بعلاوه امکان دارد اختلالاتی هم در خلق و خوی فرد مبتلا به آلزایمر ایجاد گردد و حتی ممکن است این افراد دچار هذیان گویی و توهم شوند، اما از نظر شناختی مشکل اصلی و برجسته افراد مبتلا به زوال عقل و آلزایمر در یادگیری و حافظه است که این مشکل خود را به صورت فراموشی ظاهر می نماید.

نیک فرجام تاکید نمود: در آلزایمر حافظه کوتاه مدت نسبت به حافظه بلند مدت به مقدار بیشتری دچار اختلال می گردد، بعضی افراد مبتلا به آلزایمر برای پنهان کردن نواقص حافظه خود اقدام به داستان سرایی می نمایند و این یعنی زمانی که سوالی از این افراد پرسیده می گردد به این علت که مطالب را فراموش نموده اند، اقدام به بیان بعضی مطالب داستان گونه و غیرواقعی می نمایند، افرادی که در اثر افسردگی به اختلال در حافظه دچار می شوند و افرادی که به آلزایمر مبتلا هستند را هم می توان با استفاده از موضوع داستان سرایی از یکدیگر متمایز کرد، زیرا تنها افراد مبتلا به آلزایمر اقدام به داستان سرایی می نمایند و افرادی که افسرده هستند به صورت واضح فراموش کردن خود را بیان می نماید.

این متخصص روانپزشکی در چهارمحال و بختیاری گفت: گاهی هم در زمینه توجه و تمرکز افراد مبتلا به آلزایمر اختلال ایجاد می گردد، بعلاوه این افراد در جهت یابی نسبت به زمان و مکان با مشکل روبرو می شوند، یعنی فرد متوجه نمی گردد در کدام زمان صبح، ظهر و عصر از روز واقع شده است و یا قادر به تشخیص مکانی که در آن حضور دارند نیستند، در صورت پیشرفت بیماری فرد توان شناخت سایر اشخاص و نزدیکان خود را هم نخواهند داشت.

وی اضافه نمود: در مراحل حاد و شدید آلزایمر و زمانیکه علائم بیماری مزمن شده باشد؛ محتمل است فرد ابتکار عمل خود را از دست بدهد، یعنی فرد توان انجام کارهایی مانند لباس پوشیدن، برنامه ریزی، بیرون رفتن از منزل و سایر فعالیت های شخصی را نداشته و بعلاوه علایق این افراد به شدت کاهش پیدا می نماید.

نیک فرجام در مورد اثرات روانی و عصبی بیماری آلزایمر، ادامه داد: امکان دارد افراد درگیر با این بیماری دچار تغییر شخصیت شوند، یعنی درون گرا شده و یا دارای رفتارهای خصمانه شوند، حتی محتمل است نوعی بدبینی نسبت به سایر افراد پیدا نمایند، بعلاوه احتمال ایجاد اضطراب، تحریک پذیری، افسردگی، گریه و خنده های بی علت و ناگهانی در افراد مبتلا به آلزایمر وجود دارد، کاهش انعطاف پذیری هم یکی دیگر از اثرات بیماری آلزایمر است که در نتیجه آن افراد بیمار به سرعت عصبانی می شوند.

این متخصص روانپزشکی در چهارمحال و بختیاری در مورد اختلالات ادراکی بیماری آلزایمر، اسم کرد: بعضی مواقع ممکن است افراد بیمار دچار توهم و به ویژه توهم در بینایی شوند، خطا در ادراک هم برای این افراد رخ می دهد، یعنی ممکن است فرد جسمی را با یک جسم دیگر اشتباه تشخیص دهد و بعلاوه محتمل است بعضی رفتارهای پرخاشگرانه، شوخی های بی مورد و حرکات اجتماعی نامناسب از افراد درگیر با آلزایمر رخ دهد.

وی اضافه نمود: با توضیح حال بیمار به وسیله اطرافیان او امکان تشخیص بیماری وجود دارد، با تجویز سیتی اسکن هم چروک های ایجاد شده در مغز شناسایی می شوند و می توان با استفاده از آزمون های روان شناختی ابتلا افراد به آلزایمر را تشخیص داد، نکته مهم این موضوع است که افراد با سن بالا و یا افراد مبتلا به افسردگی ممکن است دچار کاهش حافظه شوند که این موضوع با آلزایمر فرق دارد و این تفاوت باتوجه به علائم موجود در افراد قابل تشخیص است.

نیک فرجام یادآور شد: روان درمانی حمایتی از راه های درمان بیماری آلزایمر است، زمانی که فرد بیمار اقدامی مثبت مانند مسواک زدن به موقع انجام می دهد باید مورد تشویق قرار بگیرد که در این صورت این رفتار مثبت به وسیله بیمار ادامه خواهد داشت، بعلاوه باید در صورت امکان به فرد بیمار برای انجام و تقویت توانایی هایی که فرد در گذشته داشته است، یاری گردد زیرا در صورت تقویت نشدن این توانایی ها به مرور زمان کمرنگ می شوند.

این متخصص روانپزشکی در چهارمحال و بختیاری گفت: در افراد مبتلا به آلزایمر که سطح بیماری در آن ها میانه و کمتر است تجویز بعضی داروها یاری نماینده است، برای مثال اگر بیمار با اختلال در خواب درگیر شده و یا دچار هذیان گویی، توهم و... باشد، داروهای مخصوصی توصیه می گردد، بعلاوه می توان برای این افراد از داروهای تقویت نماینده حافظه هم استفاده کرد.