ایل از کوچ بازماند - کد الکترونیک

به گزارش کد الکترونیک، روزنامه شهفرایند در ادامه نوشت: مهراب، همه عمرش را میان چادرها گذرانده و تمام خاطراتش به کوچ و دام گره خورده و حالا بعد از سال ها، دل نگران تعویق کوچ است. برج یک از لالی - شهرستانی در مسجدسلیمان - باروبندیل می بستیم به سمت شهرکرد. برج هفت که تمام می شد، دوباره گوسفندها را هی می کردیم به سمت لالی. راهی که هر بار 20 روز تا یک ماه پابه پای گوسفندان در آن پای می کوبیدیم و دلخوش بودیم به چرا و پروارشدن گوسفندان. اما سال جاری کوچ مان یک ماه عقب افتاده به دلیل ویروس کرونا.

سال جاری کرونا کوچ را به کامیون ها و خاورهای کرایه ای خواهد سپرد. از کوچ عقب مانده ایم و دیگر نمی توان پیاده کوچ کرد. بیشترمان ماشین نداریم. اینجا ماشین کرایه ای کم است. از شهرکرد آشنایمان برایمان کامیون و خاور کرایه می نماید. مجبور به این کوچیم؛ در حالی که کوچ پیاده به نفع گوسفندان بود.

دانش آموزان اما با کوچ نمی فرایند و راه لالی را در پیش می گیرند تا میهمان خانه دوستان و آشنایان شوند. خبر آمدن کرونا را که معلم ها آوردند، ترس به جان بچه ها و مادرها افتاد. مردها دور هم نشستند به حرف زدن تا این که قرار بر این شد معلم ها دیگر نیایند. مدرسه چادری روستا تعطیل شد و بچه ها پی گله ها کردند به امید دوباره آغاز مدرسه. معلم ها از شهر از جای شلوغ می آمدند. سلامت بچه ها مهم تر بود، برای همین مدرسه تعطیل شد. 20-25 دانش آموزند، البته گفته اند شاید معلم عشایر کوچ رو بفرستند و تا شهرکرد با بچه ها باشد و درس بدهد. اگر نشد، بچه ها می فرایند لالی پیش اقوام و آخر خرداد می آیند شهرکرد. خدا را شکر از عشایر کسی کرونا نگرفته. شنیدیم در لالی یکی - دو نفری گرفته اند که فرستادند بیمارستان اهواز. راست و دروغش پای آنهایی که می گویند.

توقف کوچ در سراسر ایران

فاصله افتادن میان زمان کوچ عشایر، فقط مربوط به استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری نیست. آن طور که از خبرها برمی آید، کوچ عشایر دیگر استان ها مانند خراسان رضوی، گلستان، فارس و کرمان هم به تعویق افتاده است. کرمعلی قندالی، رئیس سازمان امور عشایر هفته گذشته اعلام نمود که برگشت عشایر از کوچ به دلیل بروز بیماری کرونا و احتمال آلودگی به این بیماری در زمان بازگشت از کوچ، ممنوع و 15 تا 30 روز به تاخیر افتاده است. از طرف دیگر 20 فروردین بود که مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری جنوب کرمان از تعویق کوچ عشایر این منطقه تا اوایل خرداد سال جاری اطلاع داد و گفت دلیل این تاخیر، جلوگیری از انتشار ویروس کروناست. رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان پاسارگاد هم به تازگی اعلام نموده نیروهای یگان حفاظت این اداره با استقرار در ورودی های شهرستان به صورت شبانه روزی از کوچ بهاره عشایر جلوگیری می نمایند. در استان فارس 150 هزار عشایر کوچ رو در قالب 30 هزار خانوار در فارس زندگی می نمایند که تقریبا 12,5 درصد از عشایر سیار ایران را شامل می گردد. سه ایل قشقایی، خمسه و لر با هشت طایفه مستقل ترکیب قومیتی عشایر استان فارس را تشکیل می دهند.

بر اساس اطلاعات سازمان امور عشایر، تعداد عشایر کوچنده در ایران، حدود یک میلیون و 250 هزار نفر در قالب 220 هزار خانوار است و حالا زندگی و اقتصاد آنها تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا است. علی اکبری، رییس فراکسیون عشایر مجلس در این باره گفته است که تاخیر در زمان کوچ به دلیل گرم شدن هوا در قشلاق بر زندگی عشایر و دامشان تاثیرگذار است؛ چرا که با افزایش دمای هوا، شرایط آب و علوفه دامی تغییر پیدا می نماید: به دلیل فضای باز و جمعیت کم در جامعه عشایری و دور بودن این خانوارها از یکدیگر، احتمال نفوذ و شیوع ویروس کرونا در این جامعه کمتر از جامعه شهری و روستایی است اما با توجه به شرایط فعلی کشور باید از این جمعیت حساس به خوبی محافظت گردد.

او با بیان این که کوچ اصلی عشایر از قشلاق به ییلاق تابع عوامل محیطی است و هر ساله از اواخر فروردین ماه انجام می گردد، به ایرنا گفت: بنابراین امکان این وجود ندارد که تصمیم گیران هر موقع تصمیم بگیرند زمان کوچ عشایر را به تعویق بیندازند.

رئیس فراکسیون عشایر مجلس گفته با گرم شدن هوا و خشک شدن علوفه، امکان تغذیه دام با علوفه خشک وجود ندارد و این اقدام به دام عشایر آسیب وارد می نماید.

چاره ای نیست، ما تابع قانونیم

ما رادیو گوش می دهیم و اطلاعات روز دست مان است. صدای رادیوی شمس الله همواره بلند است، چه زیر چادر، چه در صحرا. مدام پیچ آن را می چرخاند برای دریافت خبر تازه. ما در صحرا زندگی می کنیم و کرونا هنوز اینجا نیامده. معلم ها قبل از برگشت شان به شهر یک چیزهایی به بچه ها یاد دادند، البته از رادیو گوش به حرف رسانه ها داریم. وقتی از چرا برمی گردیم، دست و صورت مان را با وسایل بهداشتی می شوریم یا وقتی به گوسفندی دست می زنیم، شیر می دوشیم یا علف جمع می کنیم. چاره ای نیست این بیماری آمده و ما هم تابع قانونیم.

او می گوید: ماشین عظیم هایی که دام می برند شهرکرد کرایه اش می گردد 5میلیون تومان. همین ماشین هایی که دو طبقه دام سوار می نمایند. برخی عشایر که دام زیاد دارند، مجبورند سال جاری سه ماشین کرایه نمایند و آنهایی که دام شان کمتر است با هم، یک ماشین می گیرند. از کوچ عقب افتادیم و چاره ای نداریم و باید این هزینه را به هر زحمتی است بدهیم.

ترس از کرونا که کوچ را به تعویق انداخت، خطر سیلاب هم خواب را بر عشایر حرام کرد. عشایر با سیلاب اخت شده و با آن غریبه نیست. بهار خوزستان سیلاب دارد و این یکجا ماندن هراس دام ها را به جان مان انداخته. باران که کمی تند می گردد، گوسفندان را به سمت کوه ها هی می کنیم تا در پناهگاه ها بمانند. جای گوسفند خشک نباشد، مریضی می گیرد و حتی پایش شَل می گردد. همه زندگی مان این گوسفندها هستند. حالا که مانده ایم، چاره ای نداریم جز امید به خدا بستن تا از این مریضی و سیلاب ها جان سالم به در ببریم؛ هم خودمان، هم گوسفندان مان.

بعد از آنالیز ها برای جبران خسارت عشایر تصمیم گیری می گردد

با توجه به شیوع ویروس کرونا و به منظور حفظ سلامت جامعه عشایر، کوچ بهاره فروردین باید دیرتر انجام گردد. تصمیمی که ستاد مقابله با کرونا گرفت تا زنجیره انتقال این ویروس قطع گردد. عشایر لرستان حالا قرار است کوچ شان را با یک ماه تعویق انجام دهند و عشایر خوزستان چشم به آخر اردیبهشت دوخته اند؛ در حالی که دل نگران دام ها، سیلاب و کرونا هستند.

البته فاضل عبیات، معاون عمرانی استاندار خوزستان به شهفرایند از تمهیدات اقامتی و بهداشتی به عشایر خبر می دهد: برای جابه جایی ها ستاد مبارزه با کرونا تصمیم به متوقف کردن کوچ عشایر گرفت. ما در فصل ورود عشایر به استان هستیم و به واسطه این تصمیم هیچ ورودی نخواهیم داشت. عشایر مستقر در استان هم در هر نقطه ای که هستند، می مانند تا در ادامه ببینیم تصمیمات بر چه مبنایی خواهد بود.

کرونا که پا در شهرها گذاشت، درِ بسیاری از کاروکاسبی ها را تخته کرد. دستفروش ها و کارگران روزمزد خانه نشین شدند. مغازه دارها ماندند و چک هایی که به تاریخ وصول شان نزدیک می شدند اما در این میان کمتر کسی شاید از دامداران کوچ نشین و چادرنشین شدن شان می توان یاد کرد. دامدارانی که زندگی شان به پروارشدن دام هایشان بسته است. البته عبیات از تصمیماتی خبرمی دهد که قرار است در آینده برای عشایر گرفته گردد: بی شک اقشاری از جامعه با توجه به تصمیمات اتخاذشده خسارت ها و فشارهایی را متحمل می شوند، مثل عشایر، اما باید به این نکته هم اشاره نمود که تصمیماتی در دست است تا از بار این فشارها تا حدودی کاسته گردد، مانند بسته های حمایتی برای عشایر. حتما آنالیز ها و نظارت هایی صورت خواهد گرفت تا برمبنای آنها تصمیماتی گرفته گردد برای جبران خسارت های احتمالی این بخش از جامعه.

معاون عمرانی استاندار خوزستان از تصمیم بر آموزش عشایر و روستاهای دورافتاده در ستاد هم می گوید: این آموزش ها در حال اجرا است اما احتیاج به همیاری گروه های جهادی و فعالان اجتماعی دارد. به بهیاران روستاها اعلام شده است که به عشایر مستقر در اطراف روستاها آموزش های لازم را بدهند. در استان پیرامون اسکان عشایر بحث هایی مطرح شده، ان شاءالله تا آن موقع کرونا تمام گردد، البته به اقتضای شرایط برای اسکان عشایر فکری گردد، هرچند امکاناتش در استان فراهم است.

پیامک هایی که خبر از جهت سیلاب می دهند

ایل که بار می بندد به سمت ییلاق، چشم به آسمان می دوزد تا مبادا باران، ایل و قافله دام ها را غافلگیر کند. باران که تند گردد، دام ها راه کوه را در پیش می گیرند برای پناه دریافت در دل کوه. اسکندر موسوی زاده، معاون عمرانی اداره کل امور عشایر استان خوزستان به شهفرایند از اطلاع رسانی دقیق و به موقع به عشایر می گوید: بر اساس پیش بینی های کمیته حوادث بارندگی ها و احتمال سیلاب به عشایر اطلاع رسانی می گردد تا در حد امکان از کنار رودخانه ها و جهت سیلاب دور باشند و خود را به سرپناه هایی در جهت برسانند. عشایر با سیلاب بیگانه نیست اما اگر سیلاب آسیبی به آنها بزند، به وسیله هلال احمر و استانداری ها آذوقه، چادر و ... را به آنها می رسانیم. حتی در شرایط فعلی که کوچ شان به تعویق افتاده، عشایر احتیاجمند می توانند به وسیله تعاونی هایی که عضو هستند، علوفه مورداحتیاج دام هایشان را تهیه نمایند. یکی از دلایل کوچ عشایر گرمای خوزستان است و خوشبختانه با به تعویق افتادن کوچ شان هوا هنوز به حدی از گرمای آزاردهنده نرسیده است.

موسوی زاده با اشاره به این نکته که بارندگی های سیلابی خوزستان تا سرانجام فروردین ماه ادامه دارد، ادامه می دهد: به ندرت پیش می آید بارندگی های سیلابی را در اردیبهشت داشته باشیم، البته شاید هم اتفاق بیفتد اما تا سال جاری این بارندگی ها را در اردیبهشت نداشتیم تا عشایر را تهدید کند. عشایر امروزی اغلب عضو شرکت های تعاونی اند و مشخصات شان در سامانه ها ثبت شده است، برای همین اطلاع رسانی در خصوص سیلاب به وسیله پیامک یا شبکه های مجازی صورت می گیرد. گذشته از این هر منطقه سرگروهی دارد که ادارات عشایری به آنها اطلاع رسانی می نمایند. هر چند در صورت در دسترس نبودن هیچ کدام از این موارد خبررسانی به صورت حضوری انجام می گردد.