گرمازدگی در تابستان کرونایی - کد الکترونیک

ملیحه محمودخواه| زمانی که ناچارید مدت زیادی در معرض گرمای هوا قرار گیرید، سیستم تنظیم کننده دمای بدن شما دچار اختلال می شود، بدن توان تنظیم حرارت را از دست می دهد و نمی تواند گرمای زیاد را دفع کند؛ در نتیجه بدن بیش از حد گرم می شود و اندام های مختلف آسیب می بیند.

اما این گرمازدگی زمانی وخیم تر می شود که با وجود هر علامتی در بدن، پای ویروسی به نام کرونا نیز در میان باشد. به گفته امید عباسی، متخصص طب اورژانس، گرمازدگی در دوران کرونا خطرناک تر از قبل است و می تواند سموم بدن را افزایش دهد و به اندام های داخلی مانند کبد و کلیه آسیب بزند.

پیش از آنکه کرونا دوباره شیوع پیدا کند و وارد پیک دوم شود، بسکمک از کارشناسان بر این باور بودند که با گرم شدن هوا این ویروس کمتر فضایی برای جولان دارد و شیوع این بیماری در جوامع کم رنگ تر می شود، اما آمار تخت های بیمارستانی و فوت شدگان در هفته های اخیر، تمام معادلات کارشناسان را بر هم زد و نشان داد که نه تن ها گرما کرونا را از بین نبرده، بلکه مبارزه با این ویروس در این شرایط سخت تر نیز شده است. گرمازدگی به خودی خود، در این روز ها شرایط را برای حضور ویروس مهیا می کند تا بیشتر در بدن نفوذ کند.

گرمازدگی علایمی دارد که گاهی افراد آن را با نشانه هایی که در مورد کرونا شایع است، اشتباه می گیرند. یکی از این علایم افزایش دمای بدن است.

امید عباسی می گوید: ممکن است افزایش دمای بدن بر اثر گرمازدگی با تب، که یکی از علایم کروناست، اشتباه گرفته شود، اما باید مردم بدانند افزایش دمای بدن بر اثر گرمازدگی به دلیل بالا بودن دمای بیش از حد محیط است، اما در تب بیشتر عوامل داخلی بدن موثر است.

برای تشخیص این دو از یکدیگر کافی است ارتباطات فرد در چند روز گذشته بررسی شود. اگر دمای بدن فرد بالا بود و علایمی مانند گلودرد، بدن درد و سرفه داشت و با وجود قرار دریافت در محیط خنک باز هم دمای بدنش کاهش پیدا نکرد، می توان گفت: بیمار تب دارد.

بالا بودن درجه حرارت بدن تنها وجه مشترک گرمازدگی با کرونا نیست؛ سردرد نیز بین این دو بیماری مشترک است، اما راه تشخیص علت این سردرد نیز بررسی علایم و شرایط فرد بیمار است. در این شرایط باید مشخص شود بیمار در دو، سه روز گذشته در چه شرایطی بوده و علت این سردرد چیست؛ گرمازدگی یا کرونا؟

به اعتقاد این متخصص طب اورژانس، در این روز های سخت که کادر درمان ناچارند از لباس های مخصوص در بخش بیماران کرونایی استفاده کنند، بار ها دچار افت فشار خون و علایمی مانند گرمازدگی می شوند، زیرا کولر های موجود جوابگوی خنک کردن بخش های کووید- 19 نیست.

برخی از پرسنل به دلیل حجم بالای کار و سخت بودن تغییر وضع لباس، ساعت ها تشنه می مانند و این شرایط باعث می شود به علت تعرق زیاد دچار علایم گرمازدگی شوند. این ها نشان می دهد گرمازدگی در کادر درمان بالاست و برای جلوگیری از چنین حوادثی باید ریسک ابتلا به کرونا را در کشور کاهش دهیم.

ارتباط ماسک و گرمازدگی

بر استفاده از ماسک در این روز ها بسیار تأکید می شود و کادر پزشکی توصیه می کنند با وجود گرمای تابستان در تجمعات و فضا های بسته تمام افراد به منظور جلوگیری از شیوع و ابتلا به ویروس، از ماسک استفاده کنند. اما برخی افراد گرما را بهانه ای برای استفاده نکردن از ماسک عنوان می کنند.

عباسی می گوید: ماسک عاملی برای گرمازدگی نیست، اما افرادی که به هر دلیل ماسک را عاملی برای این موضوع می دانند، بهتر است از ماسک جراحی که نازک تر است، استفاده کنند چرا که این نوع ماسک برای افراد عادی کفایت می کند، همچنین می توان در اماکن روباز و خلوت در صورت نزدیک نبودن افراد به یکدیگر ماسک را درآورد، اما نباید به هیچ عنوان ماسک را خیس کنند، زیرا ماسک خیس کارایی محافظتی اش را تا حد زیادی از دست می دهد.

در صورتی که فرد با ماسک دچار سرگیجه یا مشکل در نفس کشیدن شد باید به سرعت به جای خلوت و سایه برود، ماسک خود را بردارد و استراحت کند. در صورت تداوم علایم، فرد باید به پزشک مراجعه کند.

شباهت علایم گوارشی گرمازدگی و کرونا

کرونا هر روز رنگ عوض می کند و پیدایش علایم گوارشی در این بیماری، حل معمای آن را سخت تر کرده است. متخصص طب اورژانس تأکید می کند: گاهی حالت تهوع و اسهال می تواند نشانه گرمازدگی باشد، اما این علایم همیشگی نیست و اگر فردی به اسهال، استفراغ، حالت تهوع و شکم درد مبتلا شد و درمان های معمولی کمک نکرد، احتمال دارد علایم کرونا باشد که باید برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کرد.

گرمازدگی را جدی بگیرید

در دما های متفاوت، تأثیر گرما بر افراد متفاوت است. نواحی جنوبی، کویر و حتی نواحی شمالی کشور به علت نزدیکی به دریا دارای گرمای قابل توجهی است؛ همچنین در شهر های کوهستانی به علت عادت نداشتن به گرما، افراد در فصل تابستان با مشکلاتی روبرو می شوند، اما گاهی گرمازدگی با عرق سوز شدن سرانجام پیدا می کند.

اگر دما از حدی بالاتر برود، سبب از دست رفتن آب و الکترولیت قابل توجهی در بدن می شود و در مراحل اولیه گرمازدگی به صورت خفیف و اگر از آن پیشگیری نشود، به شکل شدید رخ می دهد.

سوختگی درجه یک، یکی از شایع ترین علایمی است که بر اثر اشعه ماورای بنفش ایجاد می شود، اما اگر کمی این گرمازدگی بیشتر شود، عوارضی همچون گرفتگی عضلات، کوفتگی بدن، تعریق و از دست رفتن آب و نمک را به دنبال دارد و به علت افزایش دمای بدن، فرد دچار ضعف و بی حالی می شود؛ البته در این مرحله عارضه ای چندان جدی، افراد را تهدید نمی کند.

به گفته این متخصص طب اورژانس، در چنین شرایطی تنها کافی است فرد را از محیط گرم دور کرد و به او مایعات خنک و آب نمک داد تا بهبود یابد. همچنین این افراد باید کم کم با محیط گرم روبرو شوند تا بدن بتواند خود را با افزایش دما تطبیق دهد.

افرادی مانند نانواها، آهنگر ان و افرادی که با قیر و آسفالت سر و کار دارند و در معرض آفتاب هستند باید از تهویه های خنک کننده استفاده کنند.

این متخصص طب اورژانس تنها نوشیدن آب را هنگام گرمازدگی کافی نمی داند و توصیه می کند خوراندن مایعات حاوی نمک و شکر به فردی که دچار گرمازدگی شده است بسیار مهم است، زیرا جبران کننده آب از دست رفته و قند بدن است.

گرمازدگی و بچه ها

ابتلای بچه ها به کرونا این روز ها خانواده ها را بیشتر نگران کرده است و هر علامتی از جمله افزایش دمای بدن را دلیلی برای ابتلای بچه ها خود به کووید- 19 می دانند، اما باید به این نکته توجه کرد که در فصل تابستان بچه ها بیشتر به گرمازدگی مبتلا می شوند. اگر دمای بدن کودک بالا بود، در صورتی که با درمان های معمولی کاهش پیدا نکرد، احتمال ابتلا به کرونا وجود دارد.

عباسی توضیح می دهد که در بدن ما مقدار زیادی گرما تولید و در حالت عادی با عرق کردن دفع می شود، اما وقتی فرد در محیطی کاملا گرم قرار گیرد، بدن به عنوان سیستم خنک کننده طبیعی با شکست روبه رو می شود، نمی تواند از پس دفع گرما بربیاید و علایم گرمازدگی ظاهر می شود.

به دلیل مقاومت پایین بدن نوزادان، آن ها بیشتر در معرض گرمازدگی قرار می گیرند و اگر مدت طولانی در خارج از خانه یا در خودرو گرم باشند احتمال ابتلای آن ها به گرمازدگی بالا می رود.

نشانه های گرمازدگی را در بچه ها بشناسیم

اگر کودک به طور غیرعادی تشنه و خسته است، در حالی که پوست او ظاهرا سرد و مرطوب است و مدام از دل درد شکایت کند، دچار گرمازدگی شده است. اما اگر علایمی مانند پوست داغ، قرمز و خشک، افزایش دمای بدن بدون عرق کردن، گیجی، بی قراری، سرگیجه، حالت تهوع، سردرد، بیهوشی، تنفس سریع و کم عمق و بی حالی در کودک دیدید، شک نکنید که او دچار گرمازدگی شده است.

در چنین شرایطی شما باید کاری کنید که درجه حرارت بدن کودک به سرعت پایین بیاید، زیرا گرمازدگی خیلی سریع می تواند منجر به بیهوشی شود. لباس های غیر ضروری او را از تن دربیاورید تا حرارت بدن کاهش یابد.

کودک را به جای خنک منتقل کنید و بلافاصله با 115 تماس بگیرید. می توانید کودک خود را به مکانی با تهویه مناسب یا جایی که خنک و سایه است، ببرید. اگر در موقعیتی هستید که می توانید کودک را به بیمارستان منتقل کنید، هر چه سریع تر اقدام کنید.

وقتی کودک دچار گرمازدگی شده است تا آمدن اورژانس یا رسیدن به بیمارستان مدام با او صحبت کنید و این مکالمه را ادامه دهید، اما به یاد داشته باشید هیچ نوشیدنی و دارویی به طور خودسرانه به او نخورانید. البته اگر کودک نوزاد است، می توان به او شیر مادر یا شیر پاستوریزه داد، اما اگر بزرگ تر است به او آب بدهید تا دمای بدنش کاهش یابد.

در صورتی که کودک نشانه های خفیف گرمازدگی دارد، می توانید او را در وان آب سرد قرار دهید تا قبل از مراجعه به پزشک حرارت بدن او کاهش یابد.

چگونه می توان از گرمازدگی در بچه ها جلوگیری کرد

در فصل تابستان حواس تان به میزان مایعاتی که کودک مصرف می کند باشد و مطمئن شوید این میزان مناسب است. بچه های که از شیر مادر استفاده می کنند نیز نیاز به مایعات اضافی دارند. شما به عنوان مادر، باید میزان مصرف مایعات را افزایش دهید تا از کمبود آب بدن جلوگیری کنید.

در روز های گرم و کرونایی ماندن در خانه بهترین راه جلوگیری از ابتلا به این بیماری و گرمازدگی است، اما به تهویه هوا توجه کنید، زیرا تهویه مناسب یکی از راه های جلوگیری از گرمازدگی و شیوع بیماری کروناست. هنگامی که ناچارید کودک را بیرون از منزل ببرید، اگر بالای دو سال است برایش ماسک بزنید و به او لباس های رنگی روشن و سبک بپوشانید. باید از عینک آفتابی، کلاه و کرم ضد آفتاب برای محافظت از کودک در برابر اشعه خورشید استفاده کنید.

نکته مهمی که بسکمک از خانواده ها از آن غافل می شوند تنها گذاشتن کودک در خودرو است که این کار به شدت خطرناک است، حتی اگر شیشه خودرو پایین باشد نباید کودک را تنها در آن گذاشت؛ زیرا خودرو زیر تابش آفتاب یا گرمای تابستان با سرعت هرچه تمام تر داغ می شود و این گرما در عرض 10 دقیقه به سطح بالا و خطرناکی می رسد.

چطور باید به فرد گرمازده کمک کرد

اگر فردی در گرمای هوا دچار سردرد، سرگیجه، بی اشتهایی، گرفتگی عضلات، افزایش تعداد تنفس و ضربان قلب، تشنگی بیش از حد و افزایش دمای بدن به بیش از 38 درجه سانتی گراد شد، گرمازده شده است. در چنین شرایطی باید:

1- او را به مکانی خنک و سایه ببرید.

2- او را در وضع طاق باز بخوابانید و پاهایش را به آرامی دراز کنید.

3- به فرد مقدار زیادی آب بنوشانید. نوشیدنی های ورزشی نیز می تواند به جای آب استفاده شود.

4- پوست او را خنک کنید. از اسپری آب یا اسفنج خیس برای خنک کردن پوست فرد استفاده کنید. قرار دادن دستمالی خیس پشت گردن فرد هم مفید است. در صورت امکان پنکه و کولر را روشن کنید.

تا زمانی که وضع فرد به حالت عادی بازشود، پیش او بمانید. در مدت 30 دقیقه با انجام این اقدامات باید دمای بدن فرد کاهش یابد و علایم او برطرف شود. در غیر این صورت، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.